05.11.2017, Saat:21:03
Kurumsal Kaynak Planlama Sistemleri
1.Ünite
Kurumsal Kaynak Planlamasının Tanımı
Kkp “Anlık Para Ve Mal Akışını Gösteren Sistem” En Basit Tanımı Ve Herkez Tarafından Kabul Edilen Ortak Tanımı İse Apıcs Tarafından Yapılmıştır.Kavramın 3 Farklı Şekli
1- Kkp, Bilgisayar Yazılımı Şeklinde Alınıp Satılabilen Ticari Bir Üründür
2- Kkp, Bir Kurumun Tüm Süreç Ve Verilerini Tek Bir Geniş Kapsamlı Ve Bütünleşik Yapı Altında Toplayan Bir Gelişim Amacıdır
3- İş Süreçlerine Çözümler Sunan Bir Altyapının Anahtar Ögesidir.
Altay Tanımı Amerikan Üretim Ve Stok Kontrol Topluluğu’ndan Almıştır. Apıcs’e Göre Kkp, “Müşteri Siparişlerini Karşılamak İçin Kurum Ve İşletme Genelindeki Gereken Kaynakları Tedarik Etmek, İmal Etmek, Üretilen Ürünleri Müşteriye Ulaştırmak Ve Süreç İçin Gerekli Hesaplamaları Yapmak Üzere Belirleyici Ve Planlayıcı Konumda Olan Muhasebe Odaklı Bir Bilişim Sistemidir.
1957 Yılında Amerikan Üretim Ve Stok Kontrol Derneği Adı İle Kurulmuştur.
Kurumsal Kaynak Planlamasının Temel Özellikleri
Entegrasyon: Geleneksel İşletmeler, İşlerin Bir Hiyerarşik Düzen İle Yapıldığı Ve Çoğunlukla Fonksiyonlara Göre Bölümlendirmenin Söz Konusu Olduğu İşletmelerdir.
Veya: Birden Çok Sistemin Bir Arada Bir Bütünlük İçinde Çalışabilmesi; Bilgisayarda, İşlevsel Yeni Bir Birim Oluşturmak Amacıyla Yazılım Ve Donanım Bileşenlerini Bir Araya Getirmesidir.
Fonksiyonellik: Kkp Sistemlerinin, İşletmelerdeki Tüm Standart İş İhtiyaçları İçin Kullanılabilir Fonksiyonellikleri Vardır.
Veya: Bir Yazılım Ya Da Bilgi İşleme Sisteminin Sunduğu Olanaklardır.
Esneklik: İşletmelerin Çok Farklı Sektörlerde, Farklı Yapılar İle Çalıştığı Düşünüldüğünde, Tek Bir Standart Sistemin Her İşletmenin İhtiyacını Karşılaması Mümkün Değildir. Genellikle İşletmelerin Özelliklerine Göre Sistemde Birtakım Uyarlamalar Yapılması Yoluyla Çalışır Hale Getirlmesi Gerekmektedir.
Veya: Sistem Üzerinde İhtiyaçlara Göre Değişiklik Yapma Seçeneğinin Olmasıdır.
Modülerlik: Modüler Bir Yapı Parçalardan Oluşan, Parçaların Arasında İlişkilerin Bulunduğu, Ancak Gerekli Durumlardan Parçaların Diğer Parçalardan Bağımsız Kendi Başına Da İş Görebildiği Bir Yapıdır.
Veya: Bir Bilgisayar Sisteminin Ya Da Programının Birbirleriyle Minimum Düzeyde Etkileyen, Bir Yandan Bağımsızca Çalışabilen, Öte Yandan Bir Bütünün Parçası Olan Bölmelere Ayrılabilmesi Özelliği, Bir Sistemin Birimlerden Oluşma Oranıdır.
Big Bang: Kkp Sistemlerine Geçiş Aşamasındaki Bir İşletmenin Bütün Bölümlerinin Bir Arada, Aynı Zamanda Yeni Kullanılmaya Başlayacak Sisteme Geçiş Yapmasıdır.
Örneğin İşletmeler Kkp Sistemleri Merkezde, Fabrikalarda Veya Şubelerde Kurarak, İşlemlerini Diğerlerinden Bağımsız Fakat Birbirlerinin Bilgisi Dahilinde Gerçekleştirir.
Bilgiye Hızlı Erişim: Süreç Yönelimli İşlemler Verimliliği Arttırmaktadır. Her Bir Çalışan Gerekli Bilgiye Hızlı Bir Şekilde Ulaşabilmektedir.Bilgi Güncel Ve Tutarlıdır.
Ekip Yönelimi: Kkp Sistemleri, İş Süreci Modelleme Kavramını Kullanarak Entegre İş Akımı Yönetimi Sağlarlar.
İş Süreci Modelleme: Herhangi Bir İşin Yapılış Yordamını İstenen Ayrıntı Düzeyinde, İşi Yapan Kişi Ya Da Kuruluşların Üstelendikleri Rolleri, Gerçekleştirilen Aşama Ve Adımları, Bunlar Arasındaki Sıra Ve Koşul İlişkilerini, Sağlanan Girdileri Ve Üretilen Çıktıları Gösteren Kavramsal Gösterim;Bu Gösterimin Hazırlanmasına Yönelik Hizmet Veren Herhangi Bir Altyapının Kullanılmasıdır.
Yeniden Yapılanma: İşletme İhtiyaçlarını Karşılamak Üzere Barındırdığı Standart İş Yapma Süreçleriyle Kkp, Geleneksel Yapı Ve Organizasyon Metotlarını Yeniden Yapılandırma Potansiyeline Sahiptir.
İş Süreçlerinin Yeniden Yapılanması: Var Olan Bir Sistemin İrdelenip Tersine Mühendislik Çalışması İle Yeniden Yapılandırma, Yeniden Belgelendirme, Yeni Hedeflerin Tanımlanması Gibi Aşamalardan Geçirilerek Değiştirilmesi, Yeniden Mühendislik Tasarımıdır.
Evrensellik: Kkp Paketlerinin Evrenselliği Vardır Ve Bu Özellik Sayesinde Uzman Ve Destek Sağlamak Daha Kolaydır.
İstemci/Sunucu Mimarisi: Dağıtımlı Bilgi İşlemede Ağdaki Bir Bilgisayardan İstemci Yazılımı Çalıştırıldığı Zaman, Kullanıcının İstediği Kaynaklara Sahip Olan Ağdaki Bir Başka Bilgisayardaki Sunucu Yazılımın Çalıştırılmasını Sağlayan Düzen. 2. Herhangi Bir Bilgi İşleme Sisteminde İstemci Adı Verilen Kullanıcı Arayüzünün Sunucu Adı Verilen Veri Deposu İşlemcisinden Ayrı Yapılandırıldığı Ve Ondan Hizmet Aldığı Sistem Modelidir.
Kurumsal Kaynak Planlaması Sisteminin Yapısı
Çok Sayıda Tedarik – Üretim - Dağıtım Merkezinin Eş Zamanlı Olarak Planlanmasına Duyulan İhtiyaç Bir Noktaya Kadar Merkezi Planlama Yapılmasını, Bir Noktadan Sonra Mrp Iı (Üretim Kaynak Planlaması) Ve Drp (Dağıtım Kaynak Planlaması) Sistemleri İle Ademi Merkezi Planlama Yapılmasını Gerektirmektedir.
Ademi Merkezi Planlama; Planlamanın Merkezden Yapılması Yerine Yerel Alandaki Yöneticiler Tarafından Bulunulan Yerdeki Koşullar Gözetilerek Yapılmasıdır.
Bu Aşamadan Sonra Merkezlerin Birbirlerine Verecekleri Bilgi, İş Gücü, Makine, Malzeme, Enerji Vb. Kaynak Desteklerinin Belirlenmesi Ve Bu Merkezler Bazında Saptanan Dağıtım, Üretim Ve Tedarik Ana Planlarının Mrp Iı Ve Drp Sistemleri İle Ademi Merkezi Şekilde İlgili Olduğu Merkezde Yapılması Sağlanır.
Ana Üretim Çizelgesinin Girdileri Müşterilerden Gelen Satış Siparişleri Ve Bunlara Bağlı Olarak Yapılan Tahminlerdir.
Ana Üretim Çizelgesi, Malzeme İhtiyaç Planıyla Birlikte Kapasite, Ürün Ağacı, Stok Kayıtları Ve Çizelgeyi Oluşturur.
Üretimin Gerçekleştirilmesini Finansal Kontrol İzler. Faturalar Müşterilere Gönderilir, Çalışanlara Ve Tedarikçilere Ödemeler Yapılır. Finansal Kayıt Süreci Bilgilerin Defterlere İşlenmesiyle Son Bulur.
Kurumsal Kaynak Planlamasının Gelişim Süreci
Kkp’nin Ortaya Çıkış Sebeplerini Ve Öncülerini Ele Almak Faydalı Olur. Sırasıyla Mrp (Malzeme İhtiyaç Planlaması) Ve Mrp Iı (Üretim Kaynakları Planlaması)’Dır. Bazı Araştırmacılar Drp (Dağıtım Kaynakları Planlaması) Ve Cım (Bilgisayar Bütünleşik Üretim)’İ De Eklemektedirler. Ancak Asıl Öncüleri Mrp Ve Mrp Iı’dir. Sistemin Temelinin 1960’lı Yıllara Dayandığı Görülür
Malzeme İhtiyaç Planlaması (Mrp) Sistemleri 1970’li Yıllarda Ortaya Çıktı
Üretim Kaynakları Planlaması (Mrp Iı) 1980’li Yıllarda Ortaya Çıktı
2000’li Yılların Başında Kkp Sistemleri, Müşteri İlişkileri Yönetimi (Crm), Tedarik Zinciri Yönetimi (Scm) Ve İş Zekası (Bı) Kavramlarını Da Kapsayarak İçeriklerini Genişlettiler. Bunu Kkp Iı Olarak Adlandırdılar.
Mrp (Malzeme İhtiyaçları Planlaması)
İlk İlkeler 1960’lı Yıllarda Ortaya Çıkarılan Mrp Yaklaşımı Bilgisayar Teknolojilerindeki İlerlemer Sayede Geliştirilmeye Başlanmıştır. Bu Yaklaşım, Ana Üretim Programında Yer Alan Üretilmesi Planlanan Son Ürün Miktarlarını, Üretimde Kullanılacak Üretim Faktörleri Olarak Tanımlanabilecek Alt Bileşen Gereksinimleri Halinde Parçalayan Bir Sistem Olarak Ortaya Çıkmıştır.
Mrp Sistemi, Kesin Siparişlere Göre Planlanan Üretim İçin Zorunlu Parça Gereksinimlerini Ve Ürünlerin Üretilme Önceliklerini Saptar. Mrp Sisteminde Kullanılan Ana Kural; Malzeme, Parça Ve Yarı Mamullere Olan Talebin, Son Ürüne Olan Talebe Bağlı Olduğudur.
Kapalı Çevrim Mrp
Mrp Sistemi Kapasiteyi Dikkate Almadan Planlama Yapmaktadır. İşletme Kapasitesinin Sonsuz Olduğu Varsayımına Göre Hareket Etmektedir. Fakat Gerçek Sistemlerde Hiçbir Zaman Kapasite Sonsuz Olmamaktadır. Kapalı Çevrim Mrp Sistemi, Malzeme İhtiyaç Sisteminin Bu Eksikliğini Ortadan Kaldırmak İçin Geliştirilmiş Bir Sistemdir. Kapalı Çevrim Mrp Sistemi Gerçek Kapasiteyle Planlanan Kapasiteyi Karşılaştırarak Gerçek Kapasitenin Yeterli Olmadığı Durumlarda Ana Üretim Çizelgesinin Geri Beslemeyle Uyarılmasını Sağlamaktadır.
Kapasite İhtiyaç Planlaması (Crp)
Crp, Üretim Planı’nın Uygulanabilmesi İçin Kapasite Seviylerini / Limitlerini Oluşturma, Ölçme Ve Ayarlama İşlevidir. Bunun İçin Mrp Sistemi Tarafından Oluşturulan Açık İş Emirleri Ve Planlanmış Siparişler Kullanılır. Kritik Olan Değil, Tüm İş Merkezlerinin İş Yükü Dikkate Alınır.
İş Emri: Müşterinin İstediği Ürünün Üretimine Başlamak İçin Hazırlanan Ve Üzerinde Ne Miktarda Ve Hangi Zaman Diliminde Üretim Yapılacağına İlişkin Bilgiler Bulunan Form
Gerçek Verilerle Tahmin Edilen Kapasite Karşılaştırılır. Mrp’deki Açık İş Emirleri Ve Planlanmış Siparişler, Bu Siparişleri Zaman Periyodunda İş Saatleri Olarak İş Merkezlerine Yükleyen Crp İçin Birer Girdidir. Crp, İş Gücü Ve Tezgah Kaynaklarını Miktar Olarak Belirler. Ortaya Çıkan Kapasiteyi, Potansiyel Aşırı Veya Az Yüklemeleri Belirlemek İçin Mevcut Kapasite İle Karşılaştırır.
Üretim Kaynakları Planlaması (Mrp Iı)
Mrp Sistemlerinin İşletmelerin İhtiyaçlarını Tam Anlamıyla Karşılayamaması Sebebiyle Ortaya Çıkan Mrp Iı Sistemleri, Bir Anlamda Mrp Sistemlerinin Gelişmişi Olarak Da Anılmaktadır.
Mrp Iı, Üretim İşletmelerindeki Tüm Veri Çalışmalarının Entegrasyonuyla İlgilidir. Bu Entegrasyonla, İşletme İçindeki Tüm Malzeme Hareketleri Sürekli Ve Düzenli Şekilde Bilgisayar Kaydına Alınarak Bütün İşleme Birimlerince Ortaklaşa Kullanılan Bir Veri Tabanında Yaşatılmaktadır.
Simulasyon: Fiziksel Ya Da Soyutlar Bir Sistemin Belli Özelliklerinin, Onun Gibi Davranan Genellikle Matematiksel Ya Da Mantıksal Bir Modelle Temsil Edilip İncelenmesi
1979’da Simülasyon Yapma İmkanı Ve Finansal Konular Da Kapalı Devre Malzeme İhtiyaç Planlaması Sistemine Eklenince, Üretim Kaynakları Planlaması (Mrp Iı) Ortaya Çıkmıştır. Mrp Iı, İmalatın Kaynaklarını Planlama Aracıdır.
Mrp Iı’nin Temel Faydası, İmalatın Tüm Kaynaklarını Kontrol Eden Bir Araç Olmasından Doğmaktadır. Mrp Iı, Mrp’nin Yanı Sıra, Makine Ve İşçilik Kaynağına Yönelik Olarak Kapasite Planlaması Çalışmalarıda İçerir.
Mrp Iı Sistemlerinin İşletmelere Kazandırdığı Temel Faydaları
- Üretim Süreçlerinin Düzenlenmesi
- Üretim Sürecinin Her Aşamasında Ürünün Takip Edilmesi
- Üretim Süreçlerinde Kalite Uygulamarının Süreklilik Kazanması
- Üretim Kapasitesine Esneklik Kazandırması
- Esnek Ürük Ağaçları Yaratılabilmesi
- Üretim Firelerinin Kolayca Ortaya Konabilmesi
- Malzeme Devir Hızının Kolaylıkla Görüntülenebilmesi
- Üretim Maliyetlerinin Düşmesi Ve Mailyetlerin Hesaplanabilmesi
- Ham Madde Gereksinimlerinin, Kapasite De Göz Önünde Bulundurularak Daha Gerçekçi Hesaplanabilmesi
- Gerçek Zamanlı Üretim Verilerinin Raporlanabilmesi
- Planlama İşlevinin Gerçek Zamanlı Veriler Üzerinde Yapılabilmesi
Dağıtım Kaynakları Planlaması
Dağıtım Kaynakları Planlaması (Drp), Mrp’den Esinlenerek Envaterin Dağıtımında En İyi Çözümü Bulmaya Çalışan Bir Yöntemdir. Literatürde İlk Kez 1975 Yılında Kanada’da Bulunan Abbot Laboratuvarlarında Kullanılmıştır.
Dağıtım Kaynakları Planlaması, Gerek Ana Depoya Gerekse Diğer Depolara Gelen Taleplere Göre Planlamalarını Yapar Ve Yapılan Her Değişiklikte De Planlamayı Yeniler. Merkezi Depo Belirli Bir Emniyet Stoku Bulundurmak Zorundadır. Çünkü Her An Doğrudan Kendisine Veya Yan Depolardan Kendisine Talep Gelebilir. Bu Taleplerin Zamanında Karşılanması İçin Emniyet Stoku Şarttır.
Mrp Iı – Kkp Karşılatırılması
Kkp İle Mrp Iı Arasındaki Temel Fark Mrp Iı’nin Tek Bir İşletmeye, Kkp Daha Ziyade Birde Çok İşletme Ve Tesisin Entegrasyonuna Yönelik Olmasıdır.
Üretim Süreçlerinin Oluşturulduğu Ve Bu Süreçlerin Yönetimin Kısmen Bağımsız Olarak Hareket Edebildiği Durum İçin Söz Konusudur. Mrp Iı Donanım – Yazılım Sistemi İle Birbirleriyle Doğru Ve Zamanında İletişim Kurabilir.
Kkp, Hiçbir Zaman Mrp Iı’ye İkame Bir Sistem Değildir. Mrp Iı’nin Daha Geliştirilmiş Bir Halidir. Kkp, Birden Fazla İşletmede Bulunan Mrp Iı Sistemleri Entegre Eden, Bu Entegrasyondan Gerekli Bilgileri Üreten Bir Sistemdir. Kkp Mrp Iı Uygulamarını İçerir.