AÖF - Açıköğretim - Ders Notları - Çıkmış Sorular

İşletme Stratejisi : Yunanca’da Bir Ordunun İdare Edilmesi Anlamına Gelen “Strategos” Kelimesinden Türetilmiş Strateji Kelimesi, Günümüzde Ekonomi ve Yönetim Bilimlerinde Belirlenen Bir Hedefe Ulaşabilmek İçin Uzun Dönem Planların Tasarlanması Anlamında Kullanılmaktadır. Şirket Stratejisi, İşletme Stratejisi, Pazarlama Stratejisi, Üretim Stratejisi Gibi Kavramlar Kullanılır.
Bazı Stratejik Kararlar
♠ Şirketin Ne İş Yaptığı İle İlgili Anlayış Geliştirme (Şirketin Misyonu)
♠ Bir Pazar Anlayışı Geliştirip Analiz Etme (Çevresel Tarama)
♠ Şirketin Güçlü Yönlerini Tanımlama (Öz Beceriler)
Misyon : Bir Organizasyonun İleride Ulaşmak İstediği Hedefleri Tanımlayan, Hizmet Edilecek Sektör İle Müşteri Profilini Ortaya Koyan ve Organizasyonun İş Yapma Biçimlerini Anlayan İfadelerin Kullanılarak Organizasyonun Temel Var Olma Nedeninin Vurgulanmasıdır.
Veya : Bir Organizasyonun İşinin Ne Olduğunu Müşterilerinin Kimler Olduğunu ve Temel İnançlarının İşini Nasıl Şekillendirdiğini Tanımlayan Bir İfadedir.
Çevre Taraması : Dış Çevre, İşletmenin İçinde Bulunduğu Sektördeki Ekonomik, Politik  ve Sosyal Eğilimleri İfade Eder. Çevresel Tarama Dış Çevreyi Görüntüleme Sürecidir.
Veya : İş Fırsatlarını ve Tehlikelerini Belirlemek İçin Piyasadaki Ekonomik ve Politik Eğilimler İle Toplumdaki Değişimleri Analiz Etmektedir.
Yarışta Ön Tarafta Yer Almak İçin Şirketler Daima Piyasa Eğilimleri gibi Çevredeki Değişim Örüntü ve Eğilimlerinin Farkında Olmalıdırlar.
Ekonomik Eğilimler Durgunluk , Enflasyon, Faiz Oranları ve Genel Ekonomik Şartları İçermektedir.
Borçlanma İçin Piyasanın El Verişli Olup Olmadığını Testip Etmek İçin Kullanılabilir.
Politik Eğilimler Bir Şirketi Etkileyebilen Yerel, Ulusal ve Uluslarası Politik İklimdeki Değişimleri İçerir.
Avrupa Birliği Oluşumu,
Sosyal Eğilimler Bir İş Üzerinde Etkisi Olan Toplumdaki Değişimlerdir.
Sigara İçmenin Zararları Gibi.
Öz Beceriler (Temel Yetkinlik)
Bir İşletmenin Stratejisini Belirlemeye Yardım Eden Üçüncü Faktör Şirketin Güclü Yanlarının Anlaşılmasıdır. Bunlar Öz Beceriler Olarak Adlandırılır.
İş Gücü Becerileri, Tesis Özellikleri, Pazar Anlayışı, Finansal Tecrübe Örnek Verilebilir.
Misyon, Çevre Taraması ve Öz Becerilerin Ortaya Konması İşletme Stratejisinin Belirlenmesine Yardımcı Olur.
-     Durum Analizi (SWOT)
-     Vizyon Misyon Bildirileri
-     Portföy Analizi
-     Q Sort Analizi
-     Senaryo Analizi
-     Arama Konferansı
-     Beyin Fırtınası
-     Risk Analizi
-     Multivoting
-     Delphi Tekniği
Bu Analiz ve Teknikler Strateji Belirleme ve Değerlendirme Süreçlerinin Farklı Aşamalarında Kullanılabilen Araçlardır.
Durum Analizi : Durum Analizi, Organizasyonların Strateji Belirlemede ve Değerlendirmede Kullandıkları En Önemli Araçlardan Biridir. İngilizcede Karşılığı Olan SWOT Organizasyonun Güçlü ve Zayıf (Yetersiz) Yönleri ile Karşı Karşıya Kalabileceği Fırsat ve Tehtidleri Saptamakta Kullanılan Bir Tekniktir.
S Strengths (Güçlü Yönler) W Weaknesses (Zayıflıklar) O Opportunities (Fırsatlar) T Threats (Tehtidler)
 
SO Stratejisi : Hem Güçlü Yönlerin Hem de Organizasyon Dışındaki Fırsatlardan En Fazla Faydayı Elde Etme Stratejisidir.
WO Stratejisi : Fırsatların Yarattığı Üstünlüklerden Faydalanırken Zayıf Yönlerin En Aza İndirilmesini Hedefleyen Stratejidir.
ST Stratejisi : Organizasyonun Güçlü Yönlerinin Fazla Olduğu  Ancak Dış Tehtidlere Fazlaca Maruz Kaldığı Durumlarda Uygulanabilen Stratejidir.
WT Stratejisi : Bu SWOT Matrisinin Savunmaya Dönük Bir Stratejisidir.
ÜRETİM STRATEJİSİ VE ROLÜ
Bir İşletmenin Amaçlarına Ulaşmasında İşletme Stratejisinin Pazarlama, Finans ve Üretim Gibi Bireysel İşletme Fonksiyonlarının Her Bir Tarafından Desteklenmesi Gerekir.
Üretim Stratejisi, İşletme Stratejisini Desteklemek İçin Kaynakların Tasarım ve Kullanımını Belirleyen
Üretim İşlevleri  İçin Uzun Vadeli Bir  Plandır.
Üretim Stratejisinin İşletme Stratejisi İle İlişkisi
İşletme Stratejisinin Uygulanması : Şirketler Birçok Farklı Stratejiye Sahiptir Ancak Bunları Uygulamaya
Geçiren Üretim Fonksiyonudur.
İşletme Stratejisinin Desteklenmesi : Üretim Stratejisinin, Organizasyonun Stratejik Amaçlarını
Yenilemesine ve İyileştirmesine Destek Veren Bir Düzeye Gelmesidir.
İşletme Stratejisinin Desteklenmesi : Üçüncü ve En Zor Üretim Rolü, Benzersiz ve Uzun Dönem Üstünlüğü
Sağlayacak İşletme Stratejisinin Üretim Tarafından Yönlendirilmesidir.
 
Üretim Fonksiyonun İşletme Stratejisine Katkı Düzeyleri
 
Aşama 1 (İçsel Tarafsızlık – Internal Neutrality): Bu Aşama Üretim Fonksiyonları Tarafından Yapılan Katkının En Düşük Olduğu Seviyedir.
Aşama 2 (Dışsal Tarafsızlık – External Neutrality): Üretim ile İşletme Stratejisinin İlk Buluştuğu Nokta Olarak Tarif Edilebilecek “Dısal Tarafsızlık” Üretim Fonksiyonlarının Piyasadaki Benzer Firmalar ile Karşılaştırılmaya Başlandığı Adımdır.
Aşama 3 (İçsel Destekçi – Internal Supportive): Bu Aşamada Yer Alan Bir İşletmenin Kendi Pazarında Yer Alan En İyi Firmalardan Biri Olduğu Söylenebilir.
Aşama 4 (Dışsal Destekçi – External Supportive): Bu Aşamada İşletmenin Üretim Fonksiyonu Rekabetçi Başarının Temeli Olarak Görülür.
 
 
 
 
 
 
Üretim Stratejisinin Oluşturulmasındaki Yaklaşımlar
Üretim Stratejilerinin Tanımlanması ve Belirlenmesinde Farklı Yöntem ve Yaklaşımlar Geliştirilmiştir.
“Yukarıdan Aşşağıya”, “Aşşağıdan Yukarıya” , “Pazar Gereksinimleri” ve “Üretim Kaynakları”
 
 
 
Yukarıdan Aşağıya : Üretim Stratejisinin, Üst Düzey Stratejilerdeki Hedeflerin Daha Alt Düzey Stratejilere Yansıtması Suretiyle Oluşturulduğu Bir Yaklaşımdır.
Şirket Stratejisi > İşletme Stratejisi > Üretim Stratejisi
Aşağıdan Yukarıya : İşletmeler Kendi Stratejilerini Gözden Geçirirken Kendi Fonksiyonlarına Danışarak Bilgi Alacaklardır. İşletmeler Her Fonksiyonun Geçmiş Tecrübelerinden Gelen Fikirleri de Birleştirebilir.
Fonksiyonel Stratejiler > İşletme Stratejisi > Şirket Stratejisi
Pazar Gereksinimleri
Rekabet Gereksinimleri > Üretim Stratejisi
Üretim Kaynakları
Üretim Kaynakları > Önemli Üretim Kaynakları > Üretim Stratejisi
Üretim Stratejisin Geliştirilmesi
Rekabet Öncelikleri ya da Rekabet Faktörleri Adı Verilen Bu Yeteneklerden Birinde Mükemmel Olmak Bir Şirketti Kendi Pazarında Lider Konuma Getirebilir.
 
Maliyet : Maliyete Dayalı Rekabet, Bir Ürünü Rakip Ürünlerin Fiyatlarına Oranla Daha Düşük Fiyatla Sunmak Anlamına Gelmektedir.
Yada : Maliyete Dayalı Olarak Rekabet Eden Şirketler Genellikle Dar Bir Ürün Aralığı ve Ürün Özellikleri
Sunar.
Maliyete Dayalı Rekabet Önceliğini Geliştirmek İçin Üretim Fonksiyonu, Öncelikle İş Gücü, Malzeme ve
Tesis Maliyetleri Gibi Sistemdeki Maliyetlerin Azaltılmasına Odaklanmalıdır.
Kalite : Bir Rekabet Önceliği Olarak Kalite İki Boyuta Sahiptir. Birincisi Yüksek Performans Tasarımıdır.
Yüksek Performans Tasarımı, Ürünün Üstün Özellikleri, Sıkı Toleranslar, uzun Ömür ve Mükemmel Müşteri
Hizmeti Gibi Üretim Özelliklerine Odaklanmayı Gerektirir.
İki Boyut Ürün Tasarımı Kalitesine Karşılık Gelir ve Bu Müşterinin İhtiyaçlarını Karşılayan Ürün Olduğundan
Emin Olmamızı Gerektirir. Diğeri İse Hatasız Ürün Üretmeyi Sağlayacak Sürek Kalitesidir. İşletmelerin
Süreç Kalitesini Sağlamak İçin Teçhizat, Çalışan, Hammade Gibi Üretim Bileşenlerine Odaklanmalıdır.
Zaman : Sektördeki Şirketler Yüksek Kaliteli Ürünleri Mümkün Olduğu Kadar Kısa Sürede Teslim Etmek
İçin Rekabet Ederler. Zamanla İlgili Rekabet Önceliği Hız ve Güvenilirlik Olarak İki Kısım Halinde Ele
Alınabilmektedir. Bu Anlamda Hız Önceliği Hızlı Teslimat Güvenilirlik Önceliği İse Zamanında Teslimat Gibi
Zamanla İlgili Konularda Rekabet Yapılması Anlamına Gelir.
 
Esneklik : Geniş Çeşitlilik Mal ve Hizmet Sunmak Üzerine Odaklanma Bir Rekabet Önceliğidir. İşletmelerin
Çevresi Müşterinin İhtiyaçlarını ve Beklentilerini Kapsayacak Şekilde Hızlı Değiştiğinde, Bu Değişikliklere
Hızlı Bir Şekilde Ayak Uydurma Yeteneği Bir Kazanma Stratejisi Olabilir.
Buna Ürün Esnekliği Denir. Esnekliğin Diğer Boyutu, Talepteki Değişikliklere Ayak Uydurabilmek İçin Üretim
Miktarı Hızlıca Artırma veya Azaltma Yeteneğidir. Buna da Hacim Esnekliği Denir.
 
Ödünleşme Bir Değeri Elde Etmek İçin Başka Bir Değerden Feragat Etme Durumudur.
Verimlilik : Verimlilik Genel Olarak Çıktının Onu Üretmek İçin Kullanılan Girdiye Oranı Olarak Tanımlanır. Organizasyonlarda Çıktı Mal veya Hizmet Olabilirken Girdi İse İşçilik, Ham Madde, enerji ve Diğer Kaynaklardan Oluşmaktadır. Bir Organizasyon Kaynaklarını ne Kadar Etkin Kullanırsa Verimlilik O Kadar Fazladır.
Veya Bir Organizasyonun Belirli Bir Miktar Girdi ile Ne Kadar Çıktı Elde Ettiğinin Bir Göstergesidir.
Verimlilik = Çıktı / Girdi
Toplam Verimlilik : Sistemin İşçilik, Malzeme, Sermaye Gibi Tüm Girdilerinin Hesaba Katıldığı Verimlilik Hesaplamasına Verilen İsimdir.
Kısmi Verimlilik : Tek Bir Girdi Değişkenine Göre Verimliliği Hesaplamak Her Bir Girdinin Ne Kadar Etkin Kullanıldığını Ölçmek Açısından Önemlidir.
Çok Faktörlü Verimlilik : Bazı Durumlarda Verimliliği Çıktının Birden Fazla Girdiye Oranı Olarak Hesaplamamız Gerekebilir.