AÖF - Açıköğretim - Ders Notları - Çıkmış Sorular

Tam Versiyon: İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku [1.Ünite] Ders Notu
Şu anda arşiv modunu görüntülemektesiniz. Tam versiyonu görüntülemek için buraya tıklayınız.
İŞ VE SOSYAL GÜVENLİK HUKUKU ÜNİTE 1
> Dünya da bugünkü anlamıyla iş hukukunun doğup geliştiği dönem “ sanayi devrimi “ dir.
> Sanayi devrimi öncesinde 10. Ve 15. Yy lar arasında geçerli olan , derebeylerin idaresi altında çalışan serflerin yer aldığı ekonomik düzene “ feodal düzen “ adı verilir.
> Dünya da aile ekonomisi ve kölelik düzeni “ 10.yy” a kadar sürmüştür.
> Feodal düzen “ 10.yy dan 15. Yy a “kadar sürmüştür.
> Korporasyon dönemi “ 15.yy dan 18.yy a “ kadar sürmüştür.***
> İşçi sınıfı olarak adlandırılan toplumsal kesim ilk kez “ sanayi devrimi döneminde “ ortaya çıkmıştır .
> Küreselleşmenin iş hukukuyla ilgili olarak yarattığı temel değişimlerle ilgili olarak ;
* İş gücü talebi vasıfsız işçiden , bilgisayar başında çalışan kalifiye işçiye doğru kaymıştır .
* Yeni teknolojiler işçiye olan ihtiyacı azaltmıştır.
* Sendikaya duyulan ihtiyaç azalmaya başlamıştır.
* İşletmeler daha esnek çalışma ilişkilerine yönelmeye başlamıştır.
* Kısmi süreli çalışmalar daha yaygın hale gelmiş ve yeni çalışma türleri yaygınlaşmıştır.
> Türkiye de iş hukukunun doğup gelişmesine neden olan koşullar “ cumhuriyet döneminde “ ortaya çıkmıştır.
> Batı Avrupa ülkelerin korporasyon düzeni osmanlı imparatorluğunda “lonca “ örgütleri ifade eder.
> Ülkemizde teamülü hukuk kurallarının yerini pozitif hukuk kurallarının aldığı dönem “ tazminat ve meşrutiyet dönemi” dir.
> 1865 yılında çıkarılan dilaver paşa nizamnamesi ile “ maden işçileri “ işçi grubuna yönelik düzenlemeler yapılmıştır.
> Mecelle “1877 “ yılında çıkarılmıştır.
> Tatil-i eşgal kanunu “ çoğalan işçi eylemlerini yasaklamak “ için yürürlüğe konulmuştur.
> Cumhuriyet döneminde devletin çalışma yaşamına ilk müdahalesi “ ereğli ve Zonguldak kömür madeninde çalışan işçilere “ yönelik olmuştur. Ülkemizde ilk asgari ücret uygulamasına bu kanunda rastlanmaktadır.
> Ülkemizde bireysel iş ilişkileri ilk kez “ borçlar kanunu “ nun “ hizmet akdi “ başlığı altında yer alan hükümleriyle düzenlenmeye başlanmıştır.
> Bireysel ve toplu tüm çalışma ilişkilerini bütünsel olarak düzenleme amacına yönelik ilk kanun “ 3008 sayılı iş kanunu “dur .
> İlk iş kanunumuz olan 3008 sayılı iş kanunun ‘nun uygulama alanı en az “ 10 işçi” çalıştıran işyerleri ile sınırlandırılmıştır.
> Sosyal ve ekonomik haklara ilk kez yer veren anayasamız “ 1961 anayasası “ dır. Bu anayasa ülkemizde iş hukuku alanındaki düzenlemelere daha da ileri boyutlar kazandırmıştır.
> 3008 sayılı iş kanunu türkiye de “1.” İş kanunu dur .
> 931 sayılı iş kanunun türkiye de “ 2.” İş kanunu dur .
> 1475 sayılı iş kanunu, türkiye de “3.” İş kanunu dur .
> 4857 sayılı iş kanunu türkiye de “4.” İş kanunu dur .
> “ kendi iş yerinde çalışan berber” iş hukuku nun konusu içine girer.
> Devlet memurları “ idare hukukunun “ düzenleme alanına girer.
> Bireysel iş hukuku “ tek işçi ile işveren arasındaki iş ilişkilerini konu alır “
> Bireysel Ülkemizde bireysel iş ilişkilerini düzenleyen kanunlar ;
* İş kanunu
* Borçlar kanunu
* Deniz iş kanunu
* Basın iş kanunu
Not: sendikalar kanunu bunlar arasında yer almaz.
> Toplu iş hukukunun kuralları ile düzenlenenler ;
* İşçiler ile işçi sendikaları arasındaki ilişkiler
* İşçi sendikaları ile işveren arasındaki ilişkiler
* İşçi sendikaları ile işveren sendikaları arasındaki ilişkiler
* İşveren ile işveren sendikaları arasındaki ilişkiler.
> İş hukukunun 3 temel ilkesi vardır. Bunlar ;
* İşçinin korunması
* İşçi yararına yorum
* İşçinin kişiliğinin tanınması
> İş hukukunun doğması ve gelişmesine sebep olan iş hukukunun temel ilkesi “ işçinin korunması ilkesi “dir .
> İş hukukunun en üst kaynağı “ anayasadır “
> İş hukukunda doğrudan uygulama alanı bulan anayasal ilkeler ;
* Çalışma ve sözleşme hürriyeti
* Çalışma ve dinlenme hakkı
* Sendika kurma hakkı
* Toplu iş sözleşmesi hakkı
* Grev hakkı, lokavt
* Sosyal güvenlik hakkı
* Ücretle adalet sağlanmasına ilişkin hükümler.
not : özel hayatın gizliliği bunlar arasında yer almaz.
> İş hukukunun yürütme kaynakları ;
* Tüzük
* Yönetmelik
* Genelge
* Khk
* Tebliğ
Not : kanun bunlar arasında yer almaz.
> İş hukukunun özel kaynakları ;***
* İş sözleşmesi
* Toplu iş sözleşmesi
* İş yeri iç yönetmelikleri
* İş yeri uygulamaları
* İşverenin talimat verme hakkı
Not: yönetmelikler bunlar arasında yer almaz.
> Uluslar arası çalışma örgütü (ILO) sözleşmeleri örgütün “ uluslar arası çalışma konferansı “ tarafından hazırlanır. Türkiye bu örgüte 1932 de üye olmuştur.
> “ bir futbol takımının antrenörü “ 4857 sayılı iş kanunun uygulama alanı içinde yer alır .
> Tarım ve orman işlerinin yapıldığı iş yerlerinde iş kanunu hükümlerinin uygulanabilmesi için en az “ 51 kişinin “ çalışması gerekir.
> İş kanunun uygulama alnı dışında bırakılan hav taşıma işleri “ borçlar kanununa “ tabidir.
> Deniz taşıma işlerinde ise “ deniz iş kanunu “ uygulanır.
> Bir iş sözleşmesine dayanarak çalışan gerçek kişiye “ işçi “ denir.***
> İş kanunu uygulama alnına ;
* Fabrikanın kutu yapım atölyesi
* Çocuk emzirme odası
* Servis otobüsü
* yatakhane girer.
Not : lojman bunlar arasında yer almaz.
> Faaliyetinin tamamen sona erdiren işveren , iş yeri ve çalıştırdığı işçilere ait bilgileri “ 1ay “ içinde çalışma ve iş kanunu il müdürlüğüne bildirmekle yükümlüdür.
> 4857 sayılı iş kanunu “ 2003 “ yılında yürürlüğe girmiştir.***
> 6356 sayılı sendikalar ve toplu iş sözleşmesi kanunu iş hukukunun “ yasama kaynakları “ arasında yer alır.***
> “ maden nizamnamesi “ cumhuriyet öncesi dönemde çıkarılmıştır. ***
> Uluslar arası çalışma örgütü “ versailles barış antlaşması “ ile kurulmuştur. (1919 da )***




kaynak:https://www.facebook.com/groups/52432052...up_comment