İyi dersler.
Bireylerarası İletişim Ünite 1 Ders Notu
İletişim sürecini oluşturan temel unsurlar şu şekilde sıralanabilir:
- Gönderici (Kaynak)
- İleti (Mesaj)
- Kanal (Araç)
- Alıcı (Hedef)
Gönderici (Kaynak): İletişimi başlatan kişi göndericidir ve iletişim sürecinin başlangı cıdır. Örneğin karşısındaki bir kişiyle ya da toplulukla sözlü veya sözsüz iletişim kurma eylemini gönderici başlatır.
İleti (Mesaj): Göndericinin alıcıya aktardığı sözlü ya da sözsüz tüm bilgilerdir. İleti, iletişim sürecinin merkezini oluşturur. İletişim sürecinde gönderici ile alıcı arasındaki köprüyü oluşturur ve iletişimin başarısını doğrudan etkiler (Aktaran Gökçe, 2006:27). Başaralı bir iletinin taşıması gereken bazı özellikler şu şekilde sıralanabilir:
- İleti açık ve anlaşılır olmalıdır.
- İleti doğru zamanda ve ortamda iletilmelidir.
- İleti için uygun kanal seçilmelidir.
- İletinin anlaşılırlığını ve iletimini aksatacak gürültü olamamalıdır.
Kanal (Araç): Gönderici alıcıya iletisini gönderebilmek için iletişim araçlarını kullanmak zorundadır. Bu araçlar ses, beden, yazı, resim, fotoğraf, telefon, televizyon gibi sözlü ya da sözsüz araçlardır
Alıcı (Hedef): Gönderici tarafından iletinin gönderildiği kişi ya da kişiler alıcıdır. Alıcı telefonda konuşulan kişi, bir konser topluluğu ya da kitap okuyan bir kişi olabilir. Alıcının iletişim sürecinde etkin bir rolü vardır. Gönderici tarafından alıcıya gönderilen iletilerin doğru algılanabilmesi için, ileti bilgilerinin alıcı tarafından doğru işlenmesi gerekir.
İletişimin Başarısını Etkileyen Temel Unsurlar
iletişimin başarısını etkileyen üç temel ögeden daha söz edilebilir. Bunlar:
- Geri Bildirim (Dönüt)
- Ortam (Bağlam)
- Gürültü
Geri Bildirim (Dönüt): Çeşitli iletişim kanalları aracılığıyla alıcıdan göndericiye gön- derilen ileti biçimleridir. Gönderici ile alıcı arasındaki iletişim bağlantısını sağlar ve ileti- şim sürecinin son aşamasıdır.
Ortam (Bağlam): İletişimin oluştuğu çevre ortam ya da bağlam olarak tanımlanır.
Gürültü: İletişim sürecini olumsuz etkileyen bütün unsurlar gürültü olarak ifade edilir.
İLETİŞİM MODELLERİ
İletişim kavramının bilimsel açıdan anlaşılmasını ve çözümlenmesini amaçlayan sistematik çalışmalardır. Bu çalışmalar iletişim sürecinin üç temel unsuru üzerine yoğunlaşır: Gönderici (Kaynak) Kanal (Araç) Alıcı (Hedef)
Shannon ve Weaver Modeli
Claude Shannon ve Warner Weaverbu iletişim modelini geliştirmişlerdir. “Matematiksel İletişim Modeli” olarak da tanımlanan bu model; iletişim kanallarını daha etkin bir biçimde kullanabilmeyi araştırmak ve elektronik ortamda enformasyon aktarımı sırasında oluşan teknik sorunları ortadan kaldırmayı amaçlamıştır
Osgood ve Schramm Dairesel İletişim Modeli
Osgood ve Schramm Dairesel İletişim Modeli ilk dairesel modeldir.Shannon modelinin düz çizgisel modeline karşılık Osgood ve Schramm modeli daireseldir .
Bu iki model arasında şu farklardan söz edilebilir:
Shannon öncelikle gönderici (verici) ve alıcı arasında araç görevi gören kanallara yönelir.
Osgood ve Schramm ise iletişim sürecindeki aktörlerin davranışlarına yönelir.
Bu dairesel modelde;
İletişim sürecinin bir yerde başlayıp bir yerde bitmediği,
Sürecinin sonsuz olduğu,
Çizgisel iletişim modelinde olduğu gibi gönderici ile alıcı rollerinin sabit olmadığı ve rollerinin sürekli değişerek bir ileti döngüsünün olduğu savunulur.
Lasswell Modeli
Amerikalı bir siyaset bilimci olan Harold DXight -assXell, kitle iletişim süreçlerinin çö- zümlenmesinde en önemli modelleren birini oluşmuştur. -assXell Modeli olarak tanım- lanan bu modelde, çizgisel ve sorgulayan bir iletişim modeli anlayışıyla soruna şu şekilde yaklaşır:
Kim (Gönderici) , /e dedi (İleti), Hangi kanalla (Kanal/Araç), Kime (Alıcı), Hangi etkiyle (Etki)
İletişim eyleminin söylem yapısını kapsayan bu yapıda ilk soru olan “kim” sözcüğüy- le televizyon, radyo veya gazetede görev yapan iletişimciye gönderme yapılır. “/e dedi” sorusu iletilerle ilgilidir ve bu iletiler, kullanılan tekniği de kapsayarak, medya kanalları aracılığıyla iletilmektedir. “Kime” sorusu da izleyici kapsar ve iletişimcinin kamusuna de- ğinir. “Hangi etkiyle” sorusu ise iletişimin etkilerini içerir
Gerbner’in Genel İletişim Modeli
Annenberg İletişim Fakültesi’nin eski dekanı olan Profesör George Gerbner, genel amaçlı bir iletişim modeli geliştirmek için çalışmıştır. Gerbner iletiyi gerçeklik kavramıyla ilişkilendirir.
Bu modelin en önemli özelliği, farklı özellikleri olan iletişim süreçlerinde farklı biçimlere sokulabilmesidir. Bu modelde, Gerbner iletişim sürecini iki boyuttan oluşan bir süreç olarak görür:
Algı boyutu
Aktarma veya araçlar ve kontrol boyutu
Newcomb ABX Modeli
Temeli bireylerarası ilişkileri kapsar. Model doğrusal bir yapıda değildir ve üç köşelidir
Westley MacLean Modeli
Newcomb ABx modelinin kitle iletişime uyarlanarak geliştirilmiş halidir. Bu uyarlama, kitle iletişimi ile bireylerarası iletişim arasındaki temel farklılıklara dayanır. Bu temel fark- lılıklar şu şekilde sıralanabilir:
Kitle iletişim sürecinde geri bildirim aracılığıyla etkileme azdır ya da ertelenmektedir.
Kitle iletişim sürecinde yayıncılar çok sayıdadır. Alıcıların tersine, çevredeki objelere kendilerini yöneltmek, çok sayıdaki benzer olaylardan ayıklamalar yapmak zorundadırlar.
