- Kayıt Tarihi:
- 20.09.2018
- Cinsiyet :
- Okulu :
- Anadolu Aöf
- Bölümü :
- Yönetim Bilişim Sistemleri
ÜNİTE -1
ORTA VE UZUN VADELİ FİNANSMAN
• Orta vadeli finansman kaynaklarının ortak özellikleri: Kredinin süresi, kredinin geri ödeme planı
ve kaynak ile sağlanan fonların güvencesidir.
• Orta vadeli finansman kaynakları belli bir plana göre, yıllık taksitler halinde, esnek bir ödeme
planı ile ödeme yapılacak şekilde kullandırılır.
• Geri ödemeler eşit taksitle yapılır, eşit taksitli ödeme dizisine anüite denir.
• Orta vadeli finansman kaynakları tevsi-yenileme-modemizasyon yatırımlarında kullanılır.
• Orta vadeli finansman kanakları 5 tanedir: Orta vadeli banka kredileri, orta vadeli yatırım malları
kredileri, rotatif krediler, forfaiting ve leasingdir.
• Kredinin bir grup tarafından verilmesine sendikasyon kredisi denir.
• Orta vadali yatırım malları kredisi bina, makine, arazi atımında kullanılır.
• Rotatif kredilerde, borçlu krediyi istediği tarihte kullanma ve faiz ödemelerinin miktarını
belirleme opsiyonuna sahiptir.
• Forfaiting, mal ve hizmet ihracatından doğan, senetli-senetsiz alacakların tahsil edilmesidir.
• Leasing, kiralayan ve kiracı arasında imzalanan, kiralayan tarafından satın alınan bir varlığın,
kullanımının kiracıda kalmasını sağlayan sözleşmedir. Leasingin faydaları: Düşük maliyet, kiraların
gider yazılması (vergi avantajı), likiditenin artması, planlama kolaylığı, sabit maliyet, bilanço dışı işlem
olması, riskin azalmasıdır. Sakıncaları: Hurda değer, amortisman, kur farkı, ipotek, maliyettir.
• Hisse senedi anonim şirketler ile sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerce çıkarılan,
sermayenin belli bir oranını temsil eden ve o oranda ortaklık hakkı sağlayan menkul kıymettir.
• Hisse senedinin sahibine sağladığı haklar: Şirket yönetimine katılma, oy kullanma, kârdan pay
alma, tasfiyeden pay alma, rüçhan hakkıdır.
• Hisse senedinin nominal değeri üzerinde yazar, piyasa değeri payasa koşullarına göre oluşur.
• Hisse senedi türleri:
- Nama yazılı hisse senedi, kişiler adına düzenlenir.
- Hamiline yazılı hisse senedi, senedin hamili kim ise, o kimse hak sahibidir.
- Adi hisse senedi, eşit haklar sağlar.
- İmtiyazlı hisse senedi, tahvil ile adi hisse senedi arasında yer alır.
- Kurucu hisse senedi, sermaye payını temsil etmez, yönetime katılma hakkı vermez, şirketin
kuruluşu sırasında kişilere hizmetleri karşılığında kara iştirak hakkı sağlar.
- Primli hisse senedi, nominal değerinden yüksek bir değerle ihraç edilir.
- Primsiz hisse senedi, nominal değerden ihraç edilir.
- Bedelli hisse senedi, şirkete nakit girişi sağlar.
- Bedelsiz hisse senedi, şirkete nakit girişi sağlamaz.
- Oydan yoksun hisse senedi, oy hakkı hariç diğer hakları sağlar.
• Otofinansman, kârın dağıtılmayarak işletmede bırakılmasıdır. Gizli ve açık otofinansman olarak
iki- <« ayrılır.
120
FİNANSAL YÖNETİM - II
• Otofinansman kaynaklan, küçük-orta büyüklükte ve kredi olanakları sınırlı işletmeler için
önemlidr.
• Otofinansman kaynaklan, yedek akçeler-amortismanlar-uzun vadeli karşılık ayrılması olarak
ûçjg ayrılır.
• Tahvil, kamu kuruluşları ile şirketlerin, ödünç para bulmak için çıkardıkları uzun vadeli
borçlanr* aracıdır.
• Tahvil ihracı TTK ve SPK hükümlerine tabidir.
• Tahvil türleri:
- Nama yazılı tahvil, kişiler adına düzenlenir.
- Hamiline yazılı tahvil, hamif kimse, o kimse hak sahibidir.
- Devlet tahvili, devlet çıkarır, garantilidir.
- Özel sektör tahvili, şirket çıkarır, geri ödenmeme riski vardır.
- Primli tahvil, nominal değerden düşük bedelle satılır.
- Primsiz tahvil, nominal değerinden satılır. (= Başabaş tahvil)
İkramiyeli tahvil, para ikramiyeleri verilen tahvildir.
- Garantili tahvil, bankanın veya şirketin bağlı olduğu holdingin garantisi vardır.
Garantisiz tahvil, zayıf tahvil (şirket borcu için gerekli mal varlığı gösteremiyorsa) çürük tahı
■4 (şirket anapara ve faizleri ödeyecek gücü yoksa) olarak ikiye ayrılır.
- Sabit faizli tahvil, faiz vade boyunca sabittir.
- Değişken faizli tahvil, faiz riskinden koruma amaçlı çıkarılır.
- Endeksli tahvil, yüksek enflasyon dönemlerinde kullanılır.
- Kâra iştirakli tahvil, ortaklığın bilanço kârından pay verilir.
• Hibrit enstrüman, hem borç hem de özkaynak niteliğindedir, melez karakterlidir.
• Varant, bir varlığı önceden belirlenmiş fiyat üzerinden, belirlenmiş bir tarihte veya öncesinde,
aln veya satma hakkı veren menkul kıymettir.
• Dönüştürülebilir menkul kıymetler, yatırımcıya elinde bulunan menkul kıymeti, önceden
belirlen'? fiyat ve şartlara göre, hisse senedi ile değiştirme hakkı sağlar.
• Dönüştürülebilir menkul kıymetler, dönüştürülebilir tahvil ve dönüştürülebilir imtiyazlı hisse
sena olarak iki türü vardır.
• Euro tahvil, satışa sunulduğu ülkenin para birimi dışında bir para birimi cansinden ihraç edilen ta
vildir.
• Yabancı tahvil, ihraç edilen ülkenin para birimi cinsinden çıkarılan tahvillerdir.
• Girişim sermayesi, yüksek büyüme potansiyeli veya yeni kurulmuş olan işletmelerin
sağlayabilen uzun vadeli finansman kaynağıdır.
1 Özel sermaye fonlarının, girişim sermayesinden farkı, bu fonların kullandırılma amacı, sermayec
şirketin ortaklık payı ve vadeleridir.
ÜNİTE - 2
FİNANSAL VARLIKLARDA DEĞERLEME
• Değer tanımlarına temel oluşturan yaklaşımlar; aktif bazlı yaklaşım, piyasa fiyatı yaklaşımı, gelir
yaklaşımıdır.
• Aktif bazlı yaklaşım, varlıkların kayıtlara yansıyan edinme maliyetini esas alır.
• Piyasa fiyatı yaklaşımında değer, piyasadaki yatırımcıların varlıklar için belirledikleri fiyatı ifade
eder.
• Gelir yaklaşımı, varlıklara sahip olunmasının yaratacağı kazançları esas alır.
• Gerçek değer, bir varlıktan sağlanacak nakit akımlarının yatırımdan istenen getiri oranı
kullanılarak bugüne indirgenmesiyle tespit edilir.
• Piyasa değeri, piyasa koşullarında arz ve talebe göre oluşur.
• Defter değeri, varlıkların muhasebe kayıtlarında yer alan değerdir.
• Tasfiye değeri, işletmenin tüm varlıklarının satışıyla elde edilen gelirden tüm borçlar ödendikten
sonra kalan değerdir.
• İşleyen teşebbüs değeri, varlıkların faaliyet halindeyken yaratacağı değerdir.
• Nominal değer, finansal varlığın üzerinde yazılı olan değerdir.
• İhraç değeri, finansal varlığın ilk ihracındaki değerdir.
• Aktif değer = Toplam varlıkların cari değeridir.
• Net aktif değer = Toplam varlıkların cari değeri - borçların cari değeridir.
• Firma değeri, işletmenin kreditör ve ortakları için toplam değeridir.
• Öz kaynak değeri, işletmenin ortakları için değeridir.
• Hurda değer, bir varlığın ekonomik ömrü sonunda sahip olduğu değerdir.
• Değerleme, bir varlığın değerini belirlemeye yönelik çalışmadır.
• Erken aşama finansmanı, yeni kurulan işletmelere gelişimin sağlanabilmesi amacıyla tahsis
edilen fondur.
• Etkin piyasalar hipotezi, finansal varlıkların gerçek değerleri ile fiyatlandıklarını açıklar.
Etkin piyasalar etkinse, gerçek değer ve piyasa değeri arasında farklılık oluşmayacaktır.
• Değerlemede kullanılan yöntemler; indirgenmiş nakit akımları yöntemi, çarpanlara dayalı
değerleme yöntemi, reel opsiyonlara dayalı değerleme yöntemi ve alternatif değerleme yaklaşımları
olarak 4’e ayrılır.
• İndirgenmiş nakit akımları yönteminde gerçek değer, yatırım dönemi boyunca sağlanan nakit
akımlarının bir iskonto faktörü kullanılarak bugüne indirgenmesiyle bulunur.
• Çarpanlara dayalı değerleme yöntemi, piyasa fiyatının değerin bilerleyicisi olduğu yaklaşımına
dayanır. Bu yöntemde kullanılan çarpanlar: Fiyat / kazanç oranı, piyasa değeri / defter değeri oranı, fiyat
/ nakit akımı oranı, tobin q oranı, piyasa değeri / satış oranı.
• Reel opsiyonlar, finansal opsiyonların değerleme teorisinden faydalanarak gerçek varlıkları
değerlendirmeye olanak sağlar.
• Temel analiz, işletmeye ilişkin nitel ve nicel verilerin bugünkü ve gelecekteki durumunun ortaya
konulması amacıyla yapılır.
• Hisse senedi değerlemesinde 3 model vardır: Temettü değerleme modeli, özkaynaklara olan ser-
best nakit akımlar modeli, firmaya olan serbest nakit akımları modelidir.
- . , . . Sabit nakit akımı
.• Hisse senedi değeri = —j—— —
Iskonto oranı
• Büyüme oranı = Özkaynak kârlılığı x (1 — kâr dağıtım oranı)
• Tahvil değeri = Nominal değerin bugünkü değeri + Kupon ödemelerinin bugünkü değeri
• Faiz oranı riski, faiz oranlarının değişmesinden kaynaklanır.
• Ödenmeme riski, tahvilin faiz ve anaparasının zamanında ödenmemesinden kaynaklanır.
• Geri çağırma riski, tahvillerin vadeden önce geri çağrılması durumunda ortaya çıkar.
• Likidite riski, tahvilin istenildiğinde kolayca nakte dönüşememesidir.
• Enflasyon riski, enflasyondaki değişmenin tahvilin verimine olan etkisidir.
• Yeniden yatırım riski, tahvillerden sağlanan nakit akımlarının yeniden yatırıma yönlendirilmesi
sonucunda elde edilecek getirilerdeki değişkenliktir.
• Vade riski; tahvilin uzun vadeli olmasından doğan risktir.
• Tahvil değerlemesinde kullanılan 3 yöntem vardır. Bugünkü değer modeli, getiri modeli,
durasyon.
• Durasyon, tahvillerde faiz oranlan ile piyasa değeri arasındaki ilişkiyi doğrusal olarak açıklayan
bir ölçüttür.
ÜNİTE - 3 SERMAYE BÜTÇELEMESİ
Yatırım: Üretim gücünün elde edilmesi, korunması ve artırılması için yapılan her türlü harcamaya ya-
tırım denilmektedir.
Mali yatırımlar: Sermayenin mal ve hizmet üretimi dışındaki alanlara bağlanmasıdır.
Maddi yatırımlar: Mal ve hizmet üretimine ilişkin yatırımları ifade eder.
Dönen varlık yatırımları: Bir yıldan kısa sürede mal veya hizmetlere dönüşecek varlıklarla yapılar
yatırımları ifade eder.
Duran varlık yatırımları: Bir yıldan uzun süre yararlanılacak maddi ve / veya gayri maddi varlıklara
yapılan yatırımlardır.
Yatırım Türleri
Komple Yeni Yatırımlar: Mevcut tesis veya altyapıdan farklı özelliğe sahip yatırımlardır.
Yenileme Yatırımları: Tamir, bakım ve her türlü onarıma rağmen eskimiş ve çalışmaz hale gelmiş bir
varlık ya da tesisin yerine, yeni bir varlığın ya da tesisin satın alınması için yapılan yatırımlardır.
Tevsii Yatırımları: Mevcut bir yatırıma ilave üretim hattı veya makine ve teçhizat ile yapılması sureliye
ilgili yatırımlardır.
Tamamlama Yatırımlar: Tesisin eksik kalan kısımlarının tamamlanması amacıyla yapılan yatırımlarar.l
Modernizasyon Yatırımları: Daha çok maliyet tasarrufu sağlamak, üretim kapasitesini yüksettmeMİ
amacıyla yapılan yatırımlardır.
Darboğaz Giderme Yatırımları: Üretimde darboğaza neden olan olayları giderme amacıyla yap hal
yatırımlardır.
Kalite Düzeltme Yatırımları: Üretilen malların kalitesini yükselterek, pazar payını koruma ya da aramak
için yapılan yatırımdır.
Entegrasyon Yatırımları: Aynı il sınırları içinde veya aynı yerde ve aynı tesis bünyesinde olan yae-
rımlardır.
Finansal Kiralama Yatırımları: Bir tesisin tamamının ya da bir kısmının, belirli bir süre için kullanrt
hakkına sahip olmak amacıyla gerçekleştirilen yatırımlardır.
Nakil Yatırımları: Taşınma işlemi için yapılan yatırımlardır.
Sermaye Bütçelemesi: Kârlı yatırım projelerinin araştırılması, analiz edilmesi ve en uygun yatırım pro-
jesinin seçim sürecidir.
Yatırım projelerini değerleyebilmek için ihtiyaç duyulan veriler:
• Yatırım Harcamalarının Tutarı
• Yatırımın İşletmeye Sağlayacağı Nakit Akışları ve Bu Nakit Akışlarının Zaman İçerisinde
Dağılırm |
• Yatırımın Ekonomik Ömrü
• Kalıntı (Hurda) Değer
• Yatırımda Beklenen Verim veya Getiri Oranı
Statik Yöntemler: Statik yöntemler paranın zaman değerini göz önüne almayan, basit yöntemlerdir.
Kârlıhk Yönetimi, Masrafa Oranla Gelir Yöntemi, Ortalama Yıllık Gelirin Yatırım Tutarına Oranı
Yönetim ve Geri Ödeme Süresi Yönetimi statik yöntemlerden başlıcalarıdır.
Ortalama Yıllı Gelirin Yatırım Tutarına Oranı Yöntemi
Yöntemde ortalama yıllı gelir; her yıl elde edilecek gelirlerin ortalaması alınarak hesaplanır. Hesaplanan
ortalama gelir, yatırım tutarına oranlanarak yatırımın ortalama getiri oranı hesaplanır.
Geri Ödeme Süresi Yöntemi (GÖS)
Yöntemde, yatırılan sermayenin tekrar işletmeye kazandırılacağı süre araştırılır. Geri ödeme süresi er
kısa olan proje daha avantajlıdır.
MURAT YAYINLARI 163
Dinamik Yöntemler: Paranın zaman değerini göz önünde bulunduran yöntemlerdir.
• Net Bugünkü Değer Yöntemi (NBD): Projenin nakit girişlerinin bugünkü değeri ile nakit
çıkışlarının bugünkü değeri arasındaki farkın belirlenmesi ve farkın sıfırdan büyük olması halinde
projenin kabulünü öngören bir yöntemdir.
Projenin net bugünkü değeri pozitif ise proje kabul edilir. Birden fazla proje alternatifi var ise en büyük -
-et bugünkü değeri gösteren yatırım projesi kabul edilmektedir.
• İç Kârlılık Oranı Yönetim (İKO): Bir yatırımın iç kârlılık oranı, söz konusu yatırımdan
sağlanacak net nakit girişlerinin bugünkü değerini başlangıç yatırım tutarına eşitleyen orandır.
• Kârlılık Endeksi Yönetimi (KE): Gelecekte gerçekleşecek nakit akışının bugünkü değerinin
projenin maliyetinin bugünkü değerine oranlanmasıyla elde edilmektedir.
Kârlılık endeksi ya da fayda maliyet oranı 1 'den küçük bulunan projeler reddedilir, birden büyük
projeler kabul edilir.
• Yıllık Eşdeğer Gider Yöntemi: Bu yöntemde projelerin tüm giderleri yıllık eşdeğere
dönüştürülerek karşılaştırma yapılır. Yıllık giderleri en düşük olan proje kabul edilir.
Reel Opsiyon: Yatırımların değerlendirilmesi amacıyla finansal opsiyonların yatırım alternatiflerine -
varlanması sonucunda meydana gelen opsiyonlardır.
Sermaye bütçelemesinde reel opsiyon yaklaşımının kullanılması, projelerin esnekliğinin dikkate alın-
ması sayesinde stratejik karar alma süreçlerinin etkinliğini artırmaktadır.
Terk Etme Opsiyonu: Yöneticilerin projeden vazgeçme imkanını dikkate alan opsiyondur.
Genişleme Opsiyonu: Yatırım projesinin başarılı olması sonucunda projenin genişletilmesi imkanı
soğmasıyla meydana gelen opsiyondur.
Erteleme Opsiyonu: Yatırım ile ilgili ilave bilgilerin alınabilmesi, projede yapılabilecek değişimlere
olanak tanınması amaçlarıyla alınacak erteleme kararları hakkındaki opsiyondur.
Risk: Beklenen sonuçtan sapma ihtimalidir.
Riski ölçmek: Riske bir fiyat belirleme anlamına gelir ve riskin fiyatını belirlemek, riski alip almama
kararında yatırımcıya yardımcı olmaktadır.
Riski dikkate alan yöntemler:
- Yatırımın İskonto Oranını Farklılaştırma Yöntemi
Projenin nakit akımlarının riskliliğinin de zaman içinde arttığına işaret ederek, risk primi etkisinin üssel
oranda arttığını ifade etmektedir.
- Belirlilik Eşiti Yaklaşımı (BEY): Yatırımın ekonomi ömrü boyunca sağlayacağı nakit
girişlerini, risk derecesine göre düzelten bir yaklaşımdır. 0 ile +1 arasında değerler alan belirlilik eşiti
katsayısı, +1’e yaklaştıkça risk azalır. Belirlilik eşiti katsayısı, risk derecesiyle ters yönde hareket eder.
Risk arttıkça alfa belirlilik eşitliği kat sayısı düşecek, risk düştükçe artacaktır.
- Olasılık Dağılımı Yaklaşımı: Projenin sağlayacağı nakit girişlerinin yıllara ilişkin beklenen
değerleri, olasılıklarıyla çarpılarak elde edilmelidir. Daha sonra bulunan beklenen değerler risksiz
iskonto oranı üze- 'inden bugünkü değere indirgenerek proje değerlemesi yapılır.
Olasılık dağılımı yaklaşımında, proje riskinin hesaplanması için standart sapma kullanılmaktadır. Stan-
dart sapma ne kadar küçük olursa, projenin riski o kadar az demektir.
- Karar Ağacı Yaklaşımı: Önemli kararlar söz konusu olduğunda, kararların bir defada verilmesi
yerine sıra ile verilmesi mümkündür. Bu imkanı yöneticilere tanıyan yöntem karar ağacı yöntemidir.
Karar ağaçları genellikle reel opsiyonlara dayalı değerlemede kullanılmaktadır.
- Simülasyon Yaklaşımı: İncelenen faktörlerin içinde değişikliği birleştirmeyi deneyen ve sağlıklı
bir getirinin kazanılma olasılığını değerlendiren bir risk analiz yöntemidir. Hem risk hem de olasılık
dağılımlarını dikkate alan günümüzün en gözde tekniklerinden biri olmuştur.
Projenin nakit akışları üzerinde etkili olan faktörler piyasa güçleri tarafından belirleniyorsa reel nakit
akışları kullanılmalıdır. Nakit akışlar üzerinde etkili faktörler yönetsel kararlarla ve uzun süreli
sözleşmelerle belirleniyorsa veya nominal nakit akışlarını reele dönüştürmek için uygun bir endeks
yoksa nominal nakit akışları kullanılmalıdır.
Sermaye Maliyeti
Fon arz edenler tarafından sunulan kaynakların karşılığında istenilen getiri oranıdır.
İşletmeye kaynak sağlayanların aynı risk düzeyindeki başka yatırımlara fon sunmayı seçmeler bu
yatırımlardan elde etmeyi bekleycekleri getiri oranıdır. İşletme yatırımcılarının tatmin edi'ebana»ii
gerekli olan minimum getiri oranıdır.
Öz Kaynak Maliyeti
Hissedarların işletmeye sağladıkları fonlar karşılığında bekledikleri getiri oranıdır. Öz kaynak na adi
ihsse senetleri, imtiyazlı hisse senetleri, dağıtılmayan kârlar ve amortisan fonları dahil
Cari Piyasa Değerlerine Dayalı Öz Kaynak Maliyeti
Cari hisse senedi fiyatları üzerinden öz kaynak maliyeti hesaplanabilir.
Sermaye Varlıkları Fiyatlandırma Modeli Yaklaşımı (SVFM) ile Öz Kaynak Maliyeti
Piyasa risk priminin işletme getirilerinin piyasaya göre hassasiyetini yansıtacak biçimde be
vasıtasıylauyarlanması sağlanır ve işletmeye uyarlanan risk primine risksiz faiz oranının eklenmess öz kaynak
maliyeti saptanır.
Risksiz Faiz Oranı: Geri ödenmeme riskinin mevcut olmadığı kabul edilen menkul kıymetlen* sidir.
Piyasa Risk Primi: Geçmiş zamanlardaki risksiz faiz oranları ile piyasa getirileri arasındaki
Ortalamasıdır.
Beta Katsayısı: Piyasa getirilerindeki değişime nazaran işletme hisse senedi getirilerinin değ!;
hassasiyeti gösteren değerdir.
Kovaryans: iki değişkenin birlikte değişimini açıklarken, varyans bir değişkenin ortalaması: kadar
farklılaştığını ifade eder. Yüksek beta katsayısına sahip işletmelerde işletme riski ve/veya risk oldukça
fazladır.
Adi Hisse Senetlerinin Maliyeti
İşletme ortaklarının bekledikleri getiri oranı olarak ifade edilir. Adi hisse senetlerinin maliyeti *<
gelecekte gerçekleşecek kâr payı akımlarına bağlı olarak belirlenir.
Dağıtılmamış Kârların Maliyeti
Yatırımcıların işletme hisse senetlerini satın alırken bekledikleri getiri oranı, yani öz kaynak -aifnıaft
olarak düşünülebilir. Bu durum fırsat maliyetini ifade etmektedir.
Amortisman Fonlarının Maliyeti
Hisse senedi başına tahmin edilen kârın, hisse senedinin değerine bölünmesiyle bulunan değer ota^M
söyenebilmektedir.
İmtiyazlı Hisse Senetlerinin Maliyeti
İmtiyazlı hisse senedinden yatırımcılarının bekledikleri getiri oranı imtiyazlı hisse senetlerinin
maJMalml] ifade eder.
Borç Maliyeti: Borçlanma durumunda karşılık olarak işletmeden talep edilecek olan ve borç mencuüj
kıymetlerinin vadeye kadar getirisi ile açıklanan orandır.
Temerrüt Riski: Sağlanan fonlar için vadesinde faiz ya da anaparanın ödenmeme riskini ifade eo*r. |
Vadeye Kadar Getiri: Tahvillerde anapara ve faiz ödemelerinin bugünkü değerini tahvilin piyasa tına
eşitleyen iskonto oranıdır.
Ağırlıklı Ortalama Sermaye Maliyeti (AOSM)
İşletmenin sermaye maliyetini gösterir. İşletmenin varlıklarıyla eş riskliliğe sahip alternatif yatırmlarnJ
maliyetidir. İşletmenin yatırımlarında ihtiyaç duyduğu kaynakları, yani sermaye yapısını dikkate almaş-
bM kımından önemlidir. Sermaye bileşenlerinin ağırlıkları ve maliyetlerinin (beklenen getiri
oranlarının) çarptiJ ması ve elde edilen tutarların toplanması ile bulunur.
Sermaye Bileşenlerinin Ağırlıklarının Hesaplanması
Ağırlıkların oluşturulmasında işletmenin hedef sermaye yapısı dikkate alınır. Hedef sermaye yapısı
bilinmiyor ise kaynakların piyasa değerleri kullanılır. Eğer piyasa değerlerinin de saptanması mümkün
olmuyorsa kaynakların defter değerleri üzerinden ağırlıklar belirlenir.
Ağırlıklı Ortalama Sermaye Maliyetini Etkileyen Faktörler
1. Faiz oranlarının düzeyi, 2. Piyasa risk primi, 3. Vergi oranı, 4. Sermaye yapısı politikası, 5. Kâr payı
politikası, 6. Yatırım politikası
Sermaye Yapısı
İşletmenin varlıklarını finanse etmek için kullandığı kaynakların bileşimidir. Sermaye yapısı kararları,
en basit haliyle borç ve öz kaynak arasında yapılacak seçimden oluşur. Borç sermayesi genellikle öz
kaynak finansmanına göre daha az maliyetlidir. Sermaye yapısı ile ilgili klasik görüşleri Net Gelir, Net
Faaliyet Geliri, Geleneksel ve Modigliani-Miller yaklaşımları oluşturur.
Net Gelir Yaklaşımı: Sermaye yapısı içerisinde borç kaynağının payı arttıkça ağırlıklı ortalama serma-
ye maliyetinde azalış yaşanacağını belirten yaklaşımdır.
Net Faaliyet Geliri Yaklaşımı: İşletmede borç kaynağına ağırlık verildiğinde finansal riski artışı nede-
niyle öz kaynak maliyetinin yükseleceğini ve bunun sonucunda ağırlıklı ortalama seraye maliyetinin
sabit kalacağını açıklayan görüştür.
Geleneksel Görüş: Borç kullanımı nedeniyle elde edilen avantajın belli bir noktaya kadar sürdürülebi-
leceğini ve ağırlıklı ortalama sermaye maliyetinin düşürülmesine olanak vereceğini açıklayan
yaklaşımdır.
Modigliani-Miller Yaklaşımı: Mükemmel piyasa varsayımları altında sermaye yapısının ağırlıklı orta-
lama sermaye maliyetini belirlemede ilgisiz olduğunu gösteren yaklaşımdır.
Sermaye Yapısını Etkileyen Durumlar
• Vergi Yükümlülükleri: Borcun vergiden düşülebilme avantajı nedeniyle işletmeler için borç
finansmanı kullanımı cazip hale gelebilmektedir.
• İflas Maliyetleri: İşletmede iflas durumuna düşme olasılığının meydana getirdiği maliyetlerdir.
• Temsil Maliyetleri: İşletme ortakları ve yöneticileri arasındaki amaç uyumsuzluğu nedeniyle
ortaya çıkan maliyetlerdir.
• Piyasa Zamanlaması: Piyasa zamanlanması, işletmelerde, piyasaların zaman içindeki seyrine
bağlı olarak değişen kaynak maliyetlerinin oluşturduğu fırsatlardan faydalanma ya da finansal esnekliğe
sahip olma amacıyla sermaye yapısını değiştirme davranışlarını ifade eder.
Sermaye Yapısı Kararlarıyla İlgili Modern Teoriler
- Statik Dengeleme Teorisi: İflas maliyetlerinin borcun vergi avantajını dengelediği noktada
optimal sermaye yapısına ulaşılacağını gösteren teoridir. İşletme, borç finansmanını vergi avantajı
sağladığı için kullanılır. Düşük borç düzeylerinde iflas olasılığı azdır.
- Sinyal Teorisi: İşletmelerin piyasaya bilgi iletme amacıyla sermaye yapısı kararlarını aldıklarını
ifade eden teoridir.
- Finansal Hiyerarşi Teorisi: İşletmenin ihtiyaç duyduğu kaynakların sağlanmasında bir hiyerarşi
olduğu ve öncelikli olarak içsel fonlardan yararlanılacağını belirten teoridir.
- Sermaye Yapasınm Paydaş Teorisi: İşletmenin paydaşlarıyla etkileşiminin de optimal sermaye
yapısı üzerinde önemli bir etken olduğu sermaye yapısının paydaş teorisi ile açıklanır. Paydaşlar
kapsamında işletmeye kaynak sağlayanların dışında müşteriler, tedarikçiler, çalışanlar ve işletmenin
faaliyette bulundu toplum yer almaktadır.
Optimal Sermaye Yapısı
İflas maliyetlerinin borcun vergi avantajını dengelediği noktada ulaşılacak maksimum işletme değeridir.
Hedef Sermaye Yapısı
İşletme için optimal olduğu dünüşülen ve işletmede oluşturulması arzu edilen kaynak bileşimidir.
ÜNİTE - 5 KÂR DAĞITIM POLİTİKASI
Kâr dağıtım politikası, elde edilen kârın ne kadarının işletme ortaklarına dağıtılacağı ve ne kadarının
işletme bünyesinde bırakılarak otofinansman sağlanacağı şeklindeki kararları içerir.
Sinyal Etkisi: Kâr paylarındaki değişmelerin hisse senedi yatırımcılarında yarattığı alım-satım yönün-
deki etki.
Kâr dağıtım politikasının, işletme değeri üzerinde herhangi bir etkisinin bulunmadığı görüşü ilk defa
Merton Miller ve Franco Modigliani tarafından savunulmuştur.
Myron Gordon ve John Lintner tarafından ileri sürülen diğer bir yaklaşıma göre; kâr dağıtım politikası,
yatırımcıların tercihlerine bağlı olarak işletme değerini etkiler. Bu görüşte yatırımcıların gelecekteki
sermaye kazançları yerine, bugünden kâr payını almayı tercih edecekleri varsayılır.
İşletme Değerini Maksimize Etmek: Finansal kararlar sonucunda gelecekte sağlanacak nakit akışlarının
bugünkü değerini en yükseğe çıkarma.
KÂR DAĞITIM POLİTİKASINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER
• Yasalar -
Net kâr ilkesine göre, işletmeler kâr elde etmedikçe veya geçmiş yıllardan devreden kârları bulunma-
dıkça, ortaklara ya da hissedarlara kâr payı dağıtamazlar. Esas sermayenin korunması ilkesi ise, sermaye
azaltımını önlemek amacıyla, şirketin ancak elde ettiği kârdan, kâr payı dağıtabileceğini belirtmektedir,
şirketin borçlarını ödeme gücüne sahip olması ilkesi ise, işletmenin borç ödeme kapasitesi olmadığı
halde, kâr payı ödenmesini engellemeyi amaçlamaktadır.
• Vergi Düzenlemeleri
• Yapılacak Yatırımlar
• Likidite
• Finansman İmkanları
• Kârların İstikrarı
• Borç Düzeyi
KAR DAĞITIM POLİTİKASI TÜRLERİ
Optimal Kâr Dağıtım Politikası: Hisse senedi fiyatını en yükseğe çıkaran, gelecekteki büyüme ile bu-
günkü kâr paylarının dağıtımı arasında denge kuran politika.
- Sabit Miktarda Kâr Payı Dağıtılması
Sabit miktarda kâr payı dağıtımı politikası, elde edilen kâr değişse bile her yıl sabit miktarda kâr payı
dağıtılması esasına dayanır.
- Sabit Oranda Kâr Payı Dağıtılması
Dönem kârının sabit bir oranı kadar kâr payı dağıtılır. Güvenilir bir kâr dağıtım politikası değildir.
- Sabit Miktarın veya Oranın Yanında Ek Kâr Payı Dağıtılması
İşletme, kârın yüksek olması durumunda, normalde ödediği sabit oran veya miktar üzerine ek bir kâr
dağıtma yoluna gitmektedir.
• Artıklar Oranında Kâr Payı Dağıtılması
Bu politikaya göre, işletmenin yatırımları için ihtiyaç duyacağı kaynaklar, elde edilen kârlardan sağlan-
dıktan sonra kalan tutarın kâr payı olarak dağıtılması öngörülmektedir. Yatırımcılar açısından riskli
olarak kabul edilir.
• Temettü Avansı Ödemeleri
KÂR PAYI ÖDEME YÖNTEMLERİ
- Nakit Olarak Yapılan Kâr Payı Ödemesi
İşletmeler tarafından ortaklarına yapılan en yaygın kâr payı ödeme yöntemidir.
- Hisse Senedi Şeklinde Yapılan Kâr Payı Ödemesi
Kâr payı ödemesinin hisse senedi şeklinde gerçekleştirilmesi, işletmeden nakit çıkışı gerektirmediğin-
den, elde edilen kâr hem bünyede bırakılmış hem de dağıtılmış olmaktadır.
- Kendi Hisse Senetlerini Satın Alarak Kâr Payı Ödemesi
İşletmeler kendi hisse senetlerini satın alarak piyasadaki hisse senedi miktarını azaltmakta, bu işlem
sonucunda hisse başı gelir artmaktadır. Ortaklar nakit kâr payı yerine, sermaye kazancı elde
etmektedirler.
MALİ KÂR = DÖNEM KÂRI + KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDERLER - VERGİDEN
MUAF GELİR VE İNDİRİMLER
Bulunan mali kârdan ödenecek kurumlar vergisi oranı %20’dir. Bununla birlikte kâr dağıtımında I. te-
mettü ve II. temettü üzerinde %10 gelir vergisi kesintisi yapılacaktır.
Payları borsada işlem gören ortaklıkların esas sözleşmelerinde birinci temettü oranının gösterilmesi
zorunludur. Ortaklıkların birinci temettü tutarı, hesap dönemi kârından kanunlara göre ayrılması gereken
yedek akçeler ile vergi, fon ve mali ödemeler ve varsa geçmiş yıl zararları düşüldükten sonra kalan
dağıtılabilir kârın %20’sinden az olamaz.
Borsa'da işlem gören halka açık anonim ortaklıkların asgari kâr dağıtım zorunluluğu bulunmamakta,
payları Borsa’da işlem görmeyen halka açık anonim ortaklıkların ise elde ettikleri kârın % 20’sini nakit
olarak dağıtma zorunlulukları bulunmaktadır.
Payları borsada işlem görmeyen ortaklıkların esas sözleşmelerinde birinci temettü oranının gösterilmesi
zorunludur. Ortaklıkların birinci temettü tutarı, hesap dönemi kârından kanunlara göre ayrılması gereken
yedek akçeler ile vergi, fon ve mali ödemeler ve varsa geçmiş yıl zararları düşüldükten sonra kalan
dağıtılabilir kârın %20'sinden az olamaz.
Payları borsada işlem görmeyen anonim ortaklıkların birinci temettüyü nakden dağıtmaları esastır.
I. Tertip Yasal Yedek Akçe (I.Tertip YYA) = I. Tertip Yasal Yedek Akçe Matrahı* %5
Halka Kapalı (Aile) Şirketlerinde
I. Temettü oranı ödenmiş sermayenin %5’inden az olamaz.
I. Tertip Yedek Akçe: Dönem kârı x %5 tir.
II. Tertip Yedek akçe, dönem kârından, kurumlar vergisi ve I.Tertip yedek akçe ile I. Temettü
düşüldükten sonra kalan kârın % 10’u kadar ayrılır.
| Konu ile Alakalı Benzer Konular | |||||
| Konular | Yazar | Yorumlar | Okunma | Son Yorum | |
| Genel Muhasebe 8. Ünite Ders Notları (Öğrenci Notu) | Denizabi | 1 | 3,718 |
11.10.2019, Saat:17:30 Son Yorum: aofnette |
|
| İş Ve Sosyal Güvenlik Hukuku 5. Ünite Ders Notları (Öğrenci Notu) | Çukurova | 0 | 3,076 |
20.09.2018, Saat:18:33 Son Yorum: Çukurova |
|
| İş Ve Sosyal Güvenlik Hukuku 4. Ünite Ders Notları (Öğrenci Notu) | Çukurova | 0 | 2,549 |
20.09.2018, Saat:18:31 Son Yorum: Çukurova |
|
| İş Ve Sosyal Güvenlik Hukuku 3. Ünite Ders Notları (Öğrenci Notu) | Çukurova | 0 | 2,592 |
20.09.2018, Saat:18:30 Son Yorum: Çukurova |
|
| İş Ve Sosyal Güvenlik Hukuku 2. Ünite Ders Notları (Öğrenci Notu) | Çukurova | 0 | 2,478 |
20.09.2018, Saat:18:29 Son Yorum: Çukurova |
|
Konuyu Okuyanlar:
1 Ziyaretçi