AÖF - Açıköğretim - Ders Notları - Çıkmış Sorular
AÇIKÖĞRETİM ORTAK BULUNAN DERSLER DERS NOTLARI
Temel Bilgi Teknolojileri Ders Notu
Temel Bilgi Teknolojileri 2 Ünite 5-6-7-8 Ders Notu (Öğrenci Notu)
- Kayıt Tarihi:
- 20.09.2018
- Cinsiyet :
- Okulu :
- Auzef Aöf
- Bölümü :
- KPSS Çalışıyor
TEMEL BİLGİTEKNOLOJİLERİ -2
5.ÜNİTE :e-Öğrenme
e-Öğrenme:Öğretme ve öğrenme süreçlerinde elektronik teknolojilerinin kullanımının geneladıdır. e- öğrenme ilk kez 1999 yılında eğitimde İnternet’in, etkileşimli veelektronik ortamların kullanılmasını ifade etmek amacıyla kullanılmıştır-Öğrenmeningelişimini 4 aşamada ele alabiliriz. Kitle iletişim araçlarına dayalı dönem,Bilgisayara dayalı dönem, İnternete dayalı dönem, Mobil teknolojiler dönemi
[img=4x1]file:///C:/Users/user/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image001.gif[/img] Kitle iletişiminedayalı dönem: Bu dönemde radyove televizyon yayınına önem verilmiştir.1969 yılında kurulan İngiltere AçıkÜniversitesi’nin BBC ile ortak gerçekleştirdikleri eğitsel
televizyonprogramları bu alandaki en başarılı uygulamalar arasındadır. Ülkemizde 1982 yılındakurulan Açık öğretim Fakültesinde ders kitaplarının yanı sıra televizyonprogramlarına da yer vermiştir.
BilgisayarDestekli Eğitim Dönemi: Apple marka mikrobilgisayarlar 1970’lerinikinci yarısından itibaren kullanılmaya başlanmıştır. 1980’lerde IBM PC ile kişiselbilgisayarların ortaya çıkışı ile bu
yaygınlık artmıştır ve bilgisayarlarınöğretme ve öğrenmede kullanımı konusunda Bilgisayar Destekli Eğitim (BDE) adı verilen bir yaklaşımgeliştirilmiştir. Yaygınolarak geliştirilen BDE uygulama türleri arasında testler, alıştırmalar,öğretici yazılımlar, başvuru yazılımları, benzetimler ve eğitsel oyunlarbulunmaktadır. Başvuruyazlımları ders çalışırken öğrenenin yararlanabileceği atlas, ansiklopedi,sözlük vb. araçlardır. Bilgisayar destekli eğitimde 90’lı yıllarda çoğunluklaCDROM ortamında kullanılan başvuru yazılımlarının yerine günümüzde GoogleEarth, Wikipedia, Google Translate gibi siteler almıştır. Fatih projesi bilgisayardestekli öğretime örnek bir projedir.
İnternet Tabanlı Eğitim Dönemi: İnternet kullanımı halka 1993yılında açılmıştır. Tim Bernest-Lee tarafından geliştirilen World Wide Websistemi internetin yaygınlık kazanmasında etkili olmuştur.
İnternete dayalı e-Öğrenmede Web 2,0ile önemli gelişmeler yaşanmıştır. ‹internetçağının ilk iletişim ve paylaşım araçları olan dosya aktarım protokolü (ftp),e-Posta, tartışma listeleri, mesaj panoları, haber grupları, canlı sohbetodaları(irc), internet forumları, anlık mesajlaşma gibi yazılımlar ile HTML veFlash gibi içerik geliştirme ortamları kullanılarak İnternet destekli eğitimdehem çok ortamlı ve etkileşimli
eğitsel içerik sunumu gerçekleştirilebilmiş, hemde öğreticiler ve öğrenciler arasında eğitsel iletişim sağlanabilmiştir. 90’lı yıllardakiçevirmeli bağlantı döneminde yavaş gelişen e-Öğrenme, etkisini ADSL bağlantısınınyaygınlaştırılmasıyla artmıştır.
e-Öğrenme 2.0:wiki ve blog siteleri, RSS okuyucuları,sosyal ağları, video paylaşım sitelerini, yer imi paylaşım sitelerini, 3boyutlu ortamları, bulut bilişim gibi uygulamaları kapsar.
Mobil Öğrenme Dönemi: Mobil öğrenme, öğrenenlerinöğrenme süreci boyunca belirli bir mekânda bulunma zorunluluğunun olmadığı,taşınabilir cihazlarla gerçekleştirilebilen bir e-Öğrenme biçimidir. e- kitapokuyucularıda mobil öğrenme amacıyla yaygın olarak kullanılan bir aygıttır.
Bulut bilişim: Donanım altyapısı, işletimsistemi ve sunucular ile uygulamaların internet ortamında
tutulduğu,kullanıcıların kendi bilgisayarları ile internet üzerinden bu altyapı, platformve uygulamalara erişmesine olanak sağlayan teknoloji kümesidir. Microsoft SkyDrive,Google Drive, Dropbox örnek verilebilir.
e-Öğrenmenin uygulandığı süreçler; teknolojiler içerik, etkileşimve değerlendirme olmak üzere 3 öğeye yönelik olarak gruplandırılabilir
e-Öğrenme içeriği: ders içeriği, ders programı,eğitsel etkinlikler, ders notları, podcast, sözlük, harita,
ansiklopedi gibiöğrenme materyalleri örnek verilebilir.
Podcast: Ipod ve Broadcast kelimelerindentüretilmiş ve abone olunan medya dosyalarının
tayınaşınabilir cihazlaraindirilerek oynatılmasını, dinlenmesini, izlenmesini ifade eden kelime.Abonelik sistemiyle çalışan dijital medya yayıncılarının başında İTunes Storeve Apple gelmektedir. Ayrıca Youtube Edu üzerinden de üniversiteler kanalaçarak derslerini yayınlayabilir.
Öğrenme ders yazılımları: Hızlı e-öğrenme yazılımlarınınbaşında Microsoft PowerPoint,Adobe Presenter,Articulate,Lectora,Raptivity gibiprogramlar gelmektedir. Hazırlanan öğretici ders yazılımları genellikle AdobeFlash ya da HTML5 formatlarında yayınlanmaktadır.
Benzetim yazılımı: Öğrencilerin gerçek-dünyaproblemlerini sanal olarak oluşturulan benzetimler üzerinden deneme yanılmayoluyla öğrenmesini sağlayan yazılımlardır.
Wikipedia:İnternet ansiklopedisi Googlemaps,bing maps:çevrimiçi haritalar Flickr:Resim paylaşım siteleri
Açık kaynak hizmetleri:Open CourseWare, TÜBA Ulusal AçıkDers Malzemeleri açık eğitsel kaynaklara örnek verilebilir.
Akademikiçerik barındıran siteler: Microsoft Academic Search,Google Books,GoogleScholar örnek
verilebilir.
Etkileşim: Eğer sistemin ürettiği mesajkullanıcısının sadece bir önceki mesajla ilgiliyse sistem reaktif, eğersistemin ürettiği bir mesaj kullanıcının daha önceki çeşitli mesajlarıyla vebunların arasındaki ilişkilerle ilgiliyse sistem etkileşimlidir.
Eş zamanlı iletişim araçları: Sınıf içinde öğretici veöğrenenlerin yüz yüze gerçekleştirdikleri geleneksel eğitimin bilgisayar veinternet ortamında aynı işlevsellikle oluşturulabilmesine olanak sağlar. 1.Sohbet odaları ve anlıkmesajlaşma yazılımları:IRC protokolü ile yaygınlaşmıştır. Microsoft Live Messenger, Google Talk,YahooMessenger örnek verilebilir. IRC protokolü, internet üzerinde canlı sohbetyapmayı sağlayan teknolojidir.
2.Video Konferans: İki nokta arasında sesli vegörüntülü konuşmak için geliştirilmiş sistemlerdir. 3.Web Konferans Sistemleri: e-Öğrenme uygulamalarında canlısanal sınıf dersleri vermek amacıyla kullanılır.
4. 3B Sanal uzayları: Aynı sanal gerçeklik ortamınakatılmış kişilerin eş zamanlı olarak iletişim
kurabildikleri sistemlerdir. Enbilineni Second Life yazılımıdır.
Eş Zamansız İletişim Araçları: Zaman ve mekân sınırlamasıyoktur.
1.Forumlar:İnternette belirli bir konuylailgilenen kişilerin bir araya gelerek o konu hakkında bilgi alışverişindebulunmalarını sağlayan uygulamalardır.
2.Blog siteleri: Bireyler tarafındanoluşturulan,yönetilen,bireyler tarafından yüklenilen içeriği barındıran web sayfalarıdır.Girilen bilgilerin başlıkları en son tarih en üstte olacak şekilde ekranınkenarında
listelenir. Blog siteleri ile her birey köşe yazarı halinegelebilmektedir.Blogger ve WordPress gibi sitelerden bir blogoluşturabilirsiniz.
3.MikroBloglar:En fazla 140 karakter uzunluğundakısa ve özet metinlerden oluşan içerikleri herkesin ya da seçili kişileringörebileceği şekilde yayınlamalarına mikrobloğ işlemi denir. Örnekolarak:twitter verilebilir.
4.Wiki siteleri:Wiki sitelerinde bir sayfaüzerinde birden fazla kişi aynı anda çalışabilir, başkalarının yazdıklarınıtekrar düzenleyebilir ve güncelleyebilir. En tanınmış wiki sitesi Wikipedia
ansiklopedisidir.Öğreticiler ve öğrenenler WikiSpaces gibi siteler aracılığıyla kendi derslerineait bir wiki sitesi oluşturulabilir.
5.Sosyal yer imleri: Sık kullanılan listesi gibi birlisteyi web ortamında oluşturabilmek ve internet üzerinden bu listeyeerişebilmek için sosyal yer imleri hizmeti geliştirilmiştir.Delicious sitesisosyal yer imi hizmeti veren sitelerin başında gelmektedir.
6.RSS Okuyucuları: Kişilerin internet üzerindentakip etmek istedikleri web
sayfaları,blogları,podcastleri RSS hizmetine aboneolarak takip edebilirler. En yaygın RSS okuyucuları arasında Google Readerbulunmaktadır.
E-Öğrenmede değerlendirme araçları: onlinesınavlar,e-portfolyo,e-ödev,grup çalışması, online sözlü sınavlar vetartışmalara katılımdır.
Öğrenme Yönetim
Sistemleri(ÖYS):öğrenmeninplanlanması,tasarlanması,geliştirilmesi,değerlendirmenin yapılması vedenetlenmesi gibi faaliyetleri kapsar. Öğrenme yönetim sistemlerine yüklenecekolan içerik SCORM standardına uygun olmalıdır. Yaygın olarak kullanılan ÖYS lerarasında BlackBoard,Moodle,Sakai yer almaktadır. ÖYS lerde öğreticilerindeğişik katılım düzeylerine göre değişik iletişim yoğunluğuna sahip e-Öğrenme uygulamalarıtasarlanabilir:
-Öğreticininbulunmadığı e-Öğrenme uygulamaları
-Öğreticininsınırlı katıldığı e-Öğrenme uygulamaları
-Öğreticininyoğun olarak katıldığı e-Öğrenme uygulamaları
Sanalsınıf yazılımlarına örnek olarak: Adobe Connect ,Second Life ve Microsoft LiveMeeting verilebilir. ÖYS ileöğrenene sağlanan olanaklar:
Belirlibir derse dahil olmak,e-Öğrenme içerikleriniokuyabilmek,dinleyebilmek,izleyebilmek, Kendi gelişimlerini takip edebilmek,Eşzamanlı ve eş zamansız öğrenme araçlarını kullanarak diğerleriyle bir arayagelmek.
Açık eğitsel kaynaklar
Ücretsizolarak kullanılabilen eğitsel kaynaklara denir. Açık ders malzemeleri CreativeCommons(CC) adı verilen fikri mülkiyet lisansı ile dağıtılmaktadır.CreativeCommands Lisansları 4 temel koşuldan oluşmaktadır.
Attribution(BY): Kullanıcılar eserikopyalayabilir, dağıtabilir, görüntüleyebilir, kullanabilir ve eser sahibineatıfta bulunmak koşuluyla üzerinde değişiklik yaparak yeni eserleroluşturabilir.
Noncommercial(NC): Kullanıcılar eserikopyalayabilir, dağıtabilir, görüntüleyebilir, kullanabilir ve ticari amaçlarlaolmamak koşuluyla üzerinde değişiklik yaparak yeni eserler oluşturabilir.
No Derivative Works(ND): Kullanıcılar eserikopyalayabilir, dağıtabilir, görüntüleyebilir ve üzerinde değişiklik yapmamakkoşuluyla birebir kullanabilir.
Share-Allike(SA):Kullanıcılar eserlerin üzerindedeğişiklik yaparak yeni eser oluşturabilir ve orijinal
eserin sahip olduğulisansın birebir eş değeri ile bir lisans ile başkalarına dağıtılabilir.
Açık Erişim Hareketi: Akademik dergi makalelerineİnternet üzerinden kısıtlamadan erişim sağlamayı amaçlayan bir harekettir.Anadolu Üniversitesi tarafından internette yayınlanan TOJDE dergisi bu alanınilk örneğidir.
Açıkkaynak hareketleri: Özgür yazılım hareketi, açık erişim hareketi, açık eğitselkaynaklar hareketi, açık kaynak yazılım hareketidir.
FormelÖğrenme: Dersler, sınıflar ve okullarda gerçekleşen, öğrenenlere derece,diploma ya da sertifika vermeyi amaçlayan ,yüksek ölçüde yapılandırılmış vekurumsal bir kimliği olan öğrenme biçimidir.
İnformelÖğrenme: Bireyin büyük ölçüde kendi elinde olan vegözlem,deneme-yanılma,başkalarına sorma, başkalarıyla bilgi alışverişindebulunma, başkalarının deneyimlerini ve öykülerini paylaşma ile gerçekleşenöğrenme biçimidir.
Not:Sayfa 117 deki tablo 5.2 yi incelemenizi tavsiye ederim.
TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ-2 6.HAFTA
E-DEVLET UYGULAMALARI
E-Devlet: Daha etkin, verimli ve kaliteli kamu hizmeti içinbilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanılması veya kamu yönetiminde her türlüfaaliyetin; vatandaşlar, özel sektör, kamu görevlileri ve devletin diğerfonksiyonlarıyla ilgili etkileşimlerin elektronik ortam üzerinde taşınması,birebir ve aracısız olarak kullanılabilmesi gibi çeşitli tanımları mevcuttur.Bunun yanında; bilgi toplumu ve kamusal dönüşüm gibi temel kavramlar ile deilişkili olarak değerlendirilmektedir.
Bilgi toplumu stratejisinde e-Devlet proje veuygulamalarının hayata geçirilmesi sürecinde;
-mükerrerlikler ve kaynak israfına yol açan münferitkurumsal proje ve uygulamalarının önlenmesi,
-Öngörülen projelerin proje gerekleri çerçevesinde bütçe vezaman tanımları içerisinde gerçekleştirilmesi,
-Önemli ölçüde kaynak tasarrufu sağlayacak olan elektronikkamu ve satın alma altyapısının oluşturulması
-kurum içi ve kurumlar arasında elektronik ortamda güvenlive güvenilir bilgi ve belge paylaşımının sağlanması
-hizmet süreçlerinin yeniden yapılandırılması ön ve arkaofis süreçlerinin birlikte dönüştürülmesi gibi konularda öncelik verilmiştir.
Tarihsel Gelişim:
Genel olarak; 1993-1998 yılında İnternet’inkullanılmaıs,1990’lı yılların sonunda ve 2000’li yılların başında yerel vemerkezi kamu İnternet sitelerinin ortaya çıkması,2001’den günümüze
İnternetsitelerinin bütünleşmesi için gerekli entegrasyon ve bilgi paylaşımıçalışmaları dünyada e- Devletin tarihsel gelişim yönünü ortaya koymaktadııır.1980ve 1990’larda, yine dünyada çeşitli bölgeler, özellikle Avrupa;telekomünikasyon alanında rekabeti arttırmak için piyasa temelli yaklaşımlarüzerinde odaklanmıştır. Bu gelişme ve yaklaşımdan Türkiye’de oldukçaetkilenmiştir.
1990 ve 2000 yılları arasında dünyada bilgi ve teknolojieksenli büyük dönüşüm Türkiye’yi de çok yoğun biçimde etkilemiştir. Buçerçevede önemsenmesi gereken ilk büyük projelerden birisi Dünya Bankasınındesteği ile 1993 yılında gerçekleştirilen “Türkiye Bilişim ve Ekonomik Modernizasyon ” projesidir.
Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulunun(BYTK) amaçları:
-Sürdürülebilir kalkınma perspektifi içinde ulusal bilgialtyapısındaki iyileştirmelerin sosyo-ekonomik faydalarının azamiyeçıkartılması
-BİT ürünlerinde yerli katma değer payının artırılması
-Küresel bilişim pazarında Türk şirketlerinin payınıarttırmak ve bu alanda bölgesel bir lider olmak
2000 yılında düzenleyici çerçeveyi geliştirmek veözelleştirmeyi kolaylaştıracak mevzuatı hazırlamak amacıyla TelekomünikasyonKurumu kurulmuştur. Özellikle Avrupa Birliği Lizbon Zirvesinde
Avrupa’yı“dünyanın en rekabetçi ve dinamik bilgi tabanlı ekonomisi ” yapmak amacıylayeni bir politika girişimi başlatmıştır.
Türkiye “E-AvrupaProjesini” 15-16 Haziran 2001 de gerçekleştirilen Avrupa Birliği liderlerzirvesinde imzalamış e-Avrupa Girişimine Türkiye’de e-Türkiye Girişimi adıverilmiştir.”e-Türkiye ” ile bilgi
toplumunun temeli atılmıştır.
e-Devlet icra kurulu e-Devlet uygulanması ilegörevlendirilecek e-Devlet vizyonu ve stratejileri
oıluşturulmuştur.
İcra kurulu üyeleri: Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı,Ulaştırma Bakanı, Sanayi ve Ticaret Bakanı, DPT Müsteşarı ve BaşbakanlıkBaşmüşevari; ayrıca dört kamu kesimi ve dört sivil toplum kurulu temsilcisidir.
Kurulun sekterya hizmetlerini ,e-Devlet PlanlamaTeşkilatı(DPT) üstlenmiştir. Bunun da ötesinde DPT projenin asıl sorumluluğunuüstlenmiştir. Proje icra kurulunun yanında 41 üyeli bir e-Dönüşüm DanışmaKurulu da oluşturulmuştur. Planlanan ve uygulamaya konulan birçok proje olsa dabunların içerisinde en önemlisi “E-Dönüşüm Türkiye Projesi” olduğunun bir kez daha altını çizmekgerekir.
2006-2011 yılları arasında DPT tarafından ortaya konulanBilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planın kapsamında sürdürülen e-Devletçalışmalarına bağlı olarak, 2008 yılında e-Devlet Kapısı hizmetesokulmuştur-Devlet Kapısı: Kamu İnternet Sitelerinde sunulan içerik vehizmetleri tek bir noktada toplamak ve farklı kanallardan entegre sunmak üzere18 Aralık 2008 tarihinde faaliyete geçmiştir. Birçok e-devlet hizmetinin birnoktadan sunulması hedeflenmiştir. Böylece kurum
yatırımlarında mükerrerliğinengellenmesi, kullanıcıların farklı farklı sitelerdeki içerik ve hizmetlereulaşmalarının kolaylaştırılması, öte yandan birlikte çalışabilirlik, bilgi paylaşımıve güvenliği gibi konulara gereken önemin verilmesi amaçlanmaktadır. Amaç “TekNoktadan Hizmet” anlayışıdır.
Günümüzde Durum
Dünyada e-Devlet uygulamalarının gelişimi, Vinova(2009)tarafından 2020 e-Devlet vizyonu
çerçevesinde merkezi entegrasyon seviyesi(MES)ve merkezi koordinasyon seviyesi (MKS)
kıstaslarına göre bir analize tabiitutulmuştur. Buna göre Türkiye’deki e-Devlet hizmetlerinin, E-Devlet Kapısıgibi yapılanmaların etrafında, merkezi entegrasyon ve koordinasyon seviyeleriyüksek olarak “Tek Noktadan Hizmet” yaklaşımını ortaya koyduğu söylenebilir.
e-Devlet 2020 Vizyonu: Dünyada e-Devlet Çalışmalarının Yönü
-Farklı kurumların sistemleri entegre edilmiştir veoluşturulan entegre sisteminin sorumluluğu merkezi bir kurumdatoplanmıştır.(Tek Noktadan Hizmet, MKS +,MES +)
-Sistem sorumluluğu tek bir kurumda toplanmak yerine farklıkurumlara dağıtılmıştır. Bu kurumlar ortaklaşa entegre sistemiyönetmektedir(Kümeler, MKS- ,MES + )
-Her bir devlet kurumu kendi enformasyon sisteminioluşturmakta, kendi bildiğini yapmaktadır.(Enformasyon, MKS-,MES-)
-Her bir devlet kurumu kendi enformasyon sisteminden veverilerinden sorumlu olsa da koordine ve rehberlik edici özel bir kurum entegreedilmemiş ve sistemin genel işleyişini sağlamaktadır.(Rehber, MKS+,MES -)
KAMU KURUMLARININ E-DÖNÜŞÜMÜ İLE KAMUSAL DÖNÜŞÜMDE İLERLEYENYÖNLER VE BUNLARIN ÖNÜNDEKİ ENGELLER
-Çeşitli hizmetler hakkında var olan kanun, yönetmelik veyailgili mevzuat bu hizmetlerin elektronik ortamdan ,internet üzerinden veyadiğer iletişim kanalları ile sunulmasına engel olabilmektedir. Mesela
,kişinin“şahsen” başvurusunu gerektiren hizmetler belgesi “elden verilebilir” gibiifadeler yer almaktadır. Ayrıca kimi devlet süreçlerinin güncel projelerkapsamında sahipliği mevcut mevzuat üzerinde yer almamaktadır. Ayrıca kurumlararası işbirliğinin eksikliği sonuçalınmasını engellemektedir. Bunlara örnek olarak Tüzel Kişilik Veri Tabanı yanındaAdli Sicil Kaydı da verilebilir. Adli Sicil Kaydı için E- Devlet Kapısındansadece başvuru dilekçesi örneği indirilebilmektedir. Hâlen dilekçenin ıslakimzalı olması gereklidir. En azından imza ile erişilebilen bir hizmet olmasıdeğerlendirilebilmektedir.
-Temmuz 2012 itibariyle 42 kurumun 340 adet hizmeti E-DevletKapısı üzerinden sunulurken halen hiçbir hizmeti E-Devlet Kapısı üzerindensunmayan kamu kurumlarıda bulunmaktadır.(TÜRKSAT dokümanı 2012)
-Bilgi Toplama Stratejisi’nin uygulanmasında karşılaşılansorunların bir analizi olarak; kurum içi koordinasyon sorunları göreceli olarakazalırken kurumlar arası koordinasyon ve mevzuat sorunlarında göreceli olarakartışlar tespit edilmiştir. Kurumsal kapasite gelişimi belirli bir seviyeyevarmakla birlikte, kurumlar arası işbirliği değerlendirmelerine ulaşmak damümkündür.
-Kamu kurumlarıtarafından yapılan yatırımlar neticesinde sunulan teknolojik sistemlerinvatandaşlar tarafından yeterince kullanılamaması genel olarak e-Devletçalışmaları sıkça rastlanan bir konudur. Sadece e-Devlet hizmetlerininsunumu/arzı değil sunulan bu hizmetlerin kullanıcılar tarafından talebi vekullanımı ile bu arz ve talebin birlikte dengeli bir biçimde değerlendirilmesiteknik, ekonomik ve sosyal yönleri ile önem taşımaktadır.
e-Devletin önünde yer alan sorunlar: Mevzuat sorunları, Malive Personel Sorunları, Kurumlar arası koordinasyon sorunları, Kurum içkoordinasyon sorunları örnek verilebilir.
İLERİYE DÖNÜK SONUÇ DEĞERLENDİRMESİ
Yaklaşım Türü Odak
-Kurumsal ve İdari Basitleştirme “Tekkapıdan giriş” Örn: Genel portaller
-Duruma Bağlılık “Yaşamsüreci durumları”
Örn:Özürlülerin ve
öğrencilerin özel ihtiyaçları
-Katılımcı ve kapsayıcı “kullanımteşvik edici,
yönetimi etkileyici uygulama”
Örn:kamuya açık
danışma portalleri, BT merkezleri
-Pazarlama ve Kanal Yönetimi “Hizmetlerinve faydalarının pazarlanması”
Kanalyönetimi ile yakın
ilişkili örnekler
-İllere göre E-Devlet Kullanıcı sayısı; İstanbul :2.806.586kişidir.
Gelecek için bu alanda kişiselleştirme, büyük veri kontrolü,dönüşüm ve mobil devlet uygulamalarına ağırlık verilmeye çalışılacaktır.
Vatandaşların açık olarak yararlanabildikleri hizmetlerdışında, kendi kimliklerini doğrultarak kişisel bilgilerine erişipkullanabildikleri hizmetler için Türkiye Posta Telgraf Teşkilatı(PTT)şubelerinden şifre alıp sisteme kayıt olmaları gerekmektedir.
Bilgi hiyerarşisinin en alt basamağını oluşturan ve temelolarak “yapısal ” ve “ yapısal olmayan”olmak üzere ikiye ayrılan veri, günümüzde daha çok elektronik ortamlarda depolanırolmuştur.
-Vatandaş Odaklılık: Sunulan bilişim teknolojisinin veyae-Devlet hizmetinin temel olarak vatandaş talep ve ihtiyaçlarını karşılamayayönelik olarak geliştirilip gerçekleştirilmesidir. Bu kapsamda
kullanıcıvatandaşların kullanabilirliği, erişilebilirliği, mahremiyeti ve memnuniyetiile ilgili kavramlar ön plana çıkmaktadır; yine tek değil çeşitli kullanıcıprofillerinin ve kesimlerinin olduğu hesaba
katılmaktadır. Buna göre sunulanhizmetlerin kişileştirilebilmesi ile dezavantajlı kesimlerin(yaşlılar,özürlüler, yabancılar gibi) hizmet kullanımının desteklenmesi ve teşvikedilmesi gibi uygulamalar da önem taşımaktadır. Böylece bilgi toplumunda dahakapsayıcı ve sayısal uçurumları azaltıcı teknoloji geliştirmeleri ve hizmetsunumlar amaçlanmaktadır. Bu hizmetler yaşam süreçlerine uygun olarak gereklikurumlarda yasal olarak reşit olmayan kişileri de kapsayabilmektedir.
TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ II
ÜNİTE 7
BİLGİSAYAR VE AĞ GÜVENLİĞİ
Ağ güvenliğinde üç önemli unsur; gizlilik, bütünlük, kullanılabilirliktir.
Gizlilik: bilgilere sadece o bilgilere erişme ve kullanma hakkına sahip olan kişilerce sahip olunmasıdır Bütünlük: bilgilerin beklenmedik olaylar sonucunda değiştirilememesini sağlar. Bütünlük kaybına insan hatası veya kasıtlı tahrifat gibi çeşitli olaylar sebep olabilir.
Kullanılabilirlik: bilgi ve kaynakların silinmesini veya herhangi bir nedenle erişilemez durumuna
gelmelerini engeller.
Kötü Niyetli Yazılımlar
Virüs: bulaştığı bilgisayarda kendini çok hızlı bir şekilde kopyalayabilen ve hızlı bir şekilde yayılan kötü niyetli yazılımlardır.
Bilgisayar korsanı(hacker):web sitelerindeki veya bilgisayar sistemlerindeki güvenlik açıklarını kullanarak yetkisiz ve izinsiz erişim sağlamaya çalışan kişilere denir. Yetkisiz ve izinsiz erişimin yanı sıra hırsızlık, virüs yayma ve kullanıcıların verilerini silme ve yok etmede bilgisayar korsanlarının eylemleri arasında yer alır.
Bilgisayar Kurdu: veri işlem programlarına sızmak, verileri değiştirmek veya yok etmek amacıyla hazırlanmış kötü niyetli programlardır. Virüs ve bilgisayar kurdu arasında fark vardır. Virüsler çoğunlukla kendi kendilerine kopyala bilen dosyalar iken bilgisayar kurdu herhangi bir insan müdahalesi olmadan kendini bilgisayara bulaştırabilen programlar olarak tanımlanmaktadır.
Truva Atı: iyi huylu görünen fakat aslında kötü niyetli bir amaca sahip olan programlar için kullanılır. Truva atları, virüsler gibi diğer kötü niyetli yazılımların bilgisayar sistemine bulaşmalarına imkan hazırlar. Ayrıca yetkisiz kişilerin bilgisayar sistemine bulaşmalarına imkân hazırlarlar. Truva atı bilgisayarınıza farklı şekillerde zarar verebilir.
-Bir web sitesinden zararlı bir program indirme
-Bilgisayarınıza casus yazılımlarını yükleme,
-Bilgisayarda kayıtlı olan dosyaları silme
- Hackerlara karşı bilgisayarı güvensiz duruma getirme şeklinde olabilir.
Casus Yazılım: İnternetten indirilen diğer yazılımlara kendisini ekleyip daha sonra bilgisayarınıza kendilerini yüklerler. Casus yazılımlar kişisel bilgilerini toplayabilir, web tarayıcınız aracılığıyla sizi başka sitelere yönlendirebilir veya farklı yazılımları siz istemeden ve farkında olmadan bilgisayarınıza yükleyebilir.
Çöp E-posta(Spam):birden fazla kişiye gönderilen ve istenmeyen e –postalara verilen genel addır. Virüs ve diğer kötü niyetli yazılımlardan korunmak için; Antivirüs programının kullanılması gerekir. Antivirüs yazılımı programları şu 3 duruma göre kontrol edebilir; programın kendini kopyalamaya
çalışması, programın sistemdeki e-posta programına erişmeye çalışması, programın Windows’taki Registry ayarlarını değiştirmeye çalışması.
Virüs Tarama teknikleri
1) E-posta ve eklerin taranması
2) İndirilenleri tarama
3) Dosya taraması
4) Buluşsal tarama: virüs tarama tekniklerinden en gelişmiş olanıdır. Bu tür bir tarama herhangi bir dosya ya da programın bir virüs gibi davrandığını ortaya çıkarmak için kullanılır.
5) Sandbox: içinde indirilen programların ya da dosyaların çalıştırıldığı işletim sistemlerinden izole edilmiş bir alanı ifade eder.
Not: Sürmekte olan temelli tarama(on-going basis):arka planda çalışan ve sürekli olarak herhangi bir virüs bulaşma olasılığına karşı bilgisayarı kontrol etmeyi ifade eder. Talep edilen temelli tarama(on- demand basis):kullanıcının isteği ve talebi ile taramayı ifade eder.
Güvenlik Duvarı(Firewall): İnternet üzerinden kullanıcının bilgisayarına aktarılan belirli verilerin durdurulmasını ve istenmeyen verilerin bilgisayarımıza girmesini engellemeyi sağlayan bir güvenlik yazılımıdır. Windows 7de güvenlik duvarını etkin hale getirmek için;
Farklı ağ konumları için Windows güvenlik duvarı ayarlarını değiştirmek için Ayarları özelleştir sekmesi kullanılır.
Antispyware Yazılımı: bilgisayarınızda casus yazılım olup olmadığını kontrol eden bir güvenlik yazılımıdır.
Halka açık Wi-fi Bağlantı Noktalarının Kullanılması:
BaşlatàDenetim MasasıàAğ ve İnternetàAğ ve Paylaşım MerkeziàKablosuz Ağları Yönet
Akıllı Telefon Güvenliği: İnternet erişimine sahip akıllı telefonların kullanımını günümüzde giderek yaygınlaşmaktadır. Akıllı telefonların bu denli önemli olmalarının nedenleri: Akıllı telefonlar önemli dosyalarınızı veya verileri içerebilir. Akıllı telefonlar kredi kartı veya pin gibi şifrelerinizi içerebilir. Mobil ortamdan İnternet’e bağlanmak için sıklıkla kullanılırlar. Telefon güvenliği için Pın koduna sahip olmalıdır. Günümüzde akıllı telefonlara telefonunuzu kaybettiğinizde bir text mesajı aracılığıyla
uzaktan telefondaki tüm verileri silme gibi yeni özellikler eklenmektedir. Alınabilecek önlemler şunlardır: Yasal olmayan indirmelerden kaçının. Antivirüs yazılımlarını kullanın. Blutooth ve Wi-fi kapatın. Güncel yazılım kullanın.
Evdeki Wi-fi Bağlantısı Kullanırken alınabilecek önlemler:
-Güvenilir bir yönetici şifresi atamak: En az 8 karakter olmalı, rakam ve özel simgeler içermelidir. Şifreler ayrıca ad, soyad, doğum tarihi gibi bilgilerden oluşmamalıdır.
-Şifreleme Yöntemini kullanmak: Şifreleme sadece gönderen ve alıcının okuyabilmesi amacıyla mesajları ve sinyalleri karıştırma işlemidir. Wi-fi şifreleme türlerinden en fazla bilineni WEP ve WPA’dır.
-Varsayılan SSID’nin Değiştirilmesi: SSID, bağlanmak için kullanılabilir kablosuz ağları ararken gördüğümüz bir yönlendirici adıdır. Kendi yönlendiricinizin ismini değiştirmek için ilk olarak yönetici şifresi kullanarak yönlendirici ayarları açılmalı daha sonra YapılandırmaàGelişmişàKablosuz Bağlantı menüleri seçilmelidir.
İnternette Güvenlik: İnternet’e bağlı olmayan bir bilgisayara korsanlar tarafından saldırı gerçekleştirilmesi daha zor olmakla birlikte, güvenlik kontrolünün sağlanması da daha kolay olabilmektedir.
İnternette gezinmenin potansiyel risklerini en aza indirmek için alınması gereken teknik ve teknik olmayan bazı önlemler bulunmaktadır. Bunlar
-Korumalı Mod: Microsoft-Internet Explorer-7,8,9 varsayılan olarak korumalı mod aktif olarak kullanıcıya sunulmaktadır. Korumalı modu etkinleştirmek için;
BaşlatàDenetim MasasıàAğ ve İnternetàİnternet SeçenekleriàGüvenlikàKorumalı Modu Etkinleştir(seçili)
Güvenlik Bölgelerinin kullanılması:İnternet Explorer web sitelerini sınıflandırabilmek için 4 güvenlik bölgesi sunmaktadır: İnternet , Yerel İntranet , Güvenilen Siteler , Yasak Siteler.
Eğer bir web sitesine güveniyorsanız Güvenilen Siteler bölgesine ekleyebilirsiniz.
Güvenli E-Ticaret: İnternetin satın alma, satma, ihaleye çıkma ve bankacılık gibi çeşitli ticari işlemlerin yapılması amacıyla kullanılmaktadır.
İnternette Güvenli Alışveriş
-Kullanıcı ödeme sayfasına erişirken şu anda güvenilir bir web sitesine yönlendiriliyorsunuz benzeri bir mesaj ile karşılaşmalıdır. Bu mesajı gördüğü zaman, güvenli şekilde tamam butonuna tıklanabilir. - Https,güvenli http protokolünün göstergesi olduğundan dolayı, adres çubuğundaki web sitenin adresi https://www ile başlamalıdır.
-İnternet Explorer 7.0 ve üzeri bir tarayıcı için adres çubuğunuz firma bilgisiyle yeşil renkte görünmektedir.
-İnternet explorer ‘İn adres çubuğundaki kilitli duran asma kilit simgesi bulunmalıdır.
-Firma bilgisinin üzerine tıklanarak sertifika bilgileri gözden geçirilmelidir. Not: Sosyal paylaşım sitelerine üye olabilmek için en düşük yaş 13’tür.
Siber/Sanal Zorbalık: Sanal ortamda taciz edici mesajlar yollanması, özel fotoğrafların isteğinizin dışında yayılması ya da herkese açık ortamlarda hakkınızda alay edici ya da aşağılayıcı sözlerin
paylaşılması siber/sanal zorbalık olarak adlandırılmaktadır. Araştırmalar sonucunda 1 milyondan fazla çocuğun siber zorbalığa maruz kaldığı ifade edilmiştir.
Bir mesajın kandırma amaçlı geldiğini anlamak için mesajda bakmamız gerek birkaç nokta vardır.
Bunlar:
-Bilet almadıysanız ama ikramiye kazandığınız söyleniyorsa
-Mesaj doğrudan sizin isminize özel gönderilmemişse katılmadığınız bir kampanya gibi etkinlikle ilgili
geliyorsa
-Kurumsal bir e-posta adresinden değil gmail.com,Hotmail.com ya da yahoo.com gibi adresten
geliyorsa
-Gönderen adresi ile yanıt adresi birbirinden farklıysa
-Gelen mesajda yazım hataları ve cümle düşüklükleri varsa
-Mesaj tanıdığınız bir arkadaşınızın hesabından geliyor ama sizden acilen verdiği bir hesaba para yatırmanı istiyorsa bu kandırma amaçlı bir mesajdır.
TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ II 8.ÜNİTE
GÜNÜMÜZDE BİLİŞİMİN STRATEJİK TEKNOLOJİLERİ
Teknolojiyi Sürükleyen Faktörler: Teknolojik buluşlar, kullanıcı ihtiyaçları ve piyasa koşullarıdır. Bluray Teknolojisi: Bu teknolojisi sayesinde disklerin saklama kapasitesi 100 GB gibi çok büyük kapasitelere ulaşmıştır.
GÜNÜMÜZÜN STRATEİJK TEKNOLOJİLERİ
-Bulut Bilişim(Cloud COmputing)
-Mobil Cihaz ve Mobil Uygulamalar
-Büyük Veri(Big Data)
-Akıllı Bilişim(Smart Computing)
Kurumların ve son kullanıcıların bilgiye erişimde bazı sınırlar içinde kalması uzun zamandır alıştığımız bir konuydu. Yani banka hesap bilgilerimize ulaşmak için geçmişte banka şubelerine gitmek gerekirken geliştirilen internet bankacılığı çözümleri evimizdeki bilgisayarımızda da bu işlemleri yapmamıza izin verirdi. Ancak kullanıcı talepleri ihtiyaç duydukları anda ve nerede olursa olsun bankacılık işlemi yapabilmek yönündeydi. Ayrıca sosyal medyanın ortaya çıkışı yerden ve zamandan bağımsız bilgiye ulaşım isteğini bugünkü noktalara taşıdı. Gelişen mobil uygulama ile donanım teknolojisi ve iletişim
teknolojisi artık mobil uygulamaları hayatımızın ayrılmaz parçası haline getirdi.
Yine piyasadaki rekabetçi olma ihtiyaçlarının bir sonucu olarak kurumlar sadece basit raporların veya araştırma sonuçlarının daha da ötesinde bilgi sahibi olmak istemektedir. Kurumların bu ihtiyaçlarını karşılayabilmek yerine getirebilmek için hayata geçirilemiyordu ama teknolojilerinin ucuzlaması sonucu artık mümkün sayılayabiliyor ve Büyük Veri (Big Data )Teknolojileri günümüzdeki stratejik bir başka
teknoloji olarak karşımıza çıkmaktadır.
Bilişim dışındaki teknolojik gelişmelerin de bilişim teknolojilerinde dünyasının kullanımına sunulması sonucu akıllı bilişim(smart computing) gelecek vaat eden bir teknoloji olarak günümüz çözümlerinin bir parçası haline gelmiş durumdadır.
BULUT BİLİŞİM ÇEŞİTLERİ VE ÇÖZÜMLER
Bulut bilişim, düşük yönetim çabası ya da servis sağlayıcı etkileşimi ile hızla devreye alınıp
salıverilebilen isteğe göre ayarlanabilir bilişim kaynakları paylaşım havuzuna istendiğinde ve uygun bir şekilde ağ erişimi sağlayan bir modeldir. Bilişim Teknolojileri(BT) dünyasının 1960’lı yıllarda merkezi bilgi sistemlerden oluştuğunu görmekteyiz. Merkezi olan bu sistemlerde bilgisayarlar MainFrame ya da Supercomputer olarak adlandırılıyordu.1980 li yıllarda ise kişisel bilgisayarların ortaya çıkmasıyla birlikte hızlı bir dönüşüm başladı. Kullanıcı ve uygulama sayısı milyonları hatta milyarları buldu.
VM: Sanal makine işletim sistemi, MainFrame sunucular üzerinde çalışan işletim sistemidir. İlk versiyonu 1972 yılında VM/370 adı ile kullanıma sunulmuştu.
Sanallaştırma ilk IBM tarafından günümüzde kullanılan ve güvenli hizmet ortamı olan MainFrame sistemlerinde Sanal Makine kavramı ile hayata geçmiştir.
Gerald John “Jerry” Popek: işletim sistemi ve sanallaştırma konusundaki araştırmaları ile tanınan Amerikan bilim adamıdır. Ona göre sanal makine gerçek makinanın etkili ve soyutlanmış kopyasıydı. Sanallaştırmaların temelindeki sanal makine işlevlerine göre iki temel gruba ayrılmaktadır. Sistem sanal makineleri ve Process Sanal Makinesi.
Sistem Sanal Makineleri: Bu tip sanal makinelerde bir ara yüz yardımı ile ayarlanan gerçek makine kaynakları paylaşımlı olarak kullanılır. Her bir sanal makine kendi işletim sistemine sahiptir. Bu tip sanal makineler donanım seviyesinde çalışılabileceği gibi mevcut bir işletim sisteminin üzerindeki özel yazılımlarla işletim sistemi kaynakları üzerinde de çalışabilir.
Process Sanal Makinesi: Herhangi bir konak işletim sistemi üzerinde modül olarak çalışan ve kendi içinde çalışacak program bileşenlerinin üzerinde çalışılan donanım ya da işletim sistemlerinden bağımsız olmasını sağlayan sanal makine tipidir.
Sanallaştırma evimizde kullandığımız kişisel bilgisayarlar ve kurumsal iş yüklerinin çalıştığı sunucu
olarak tabir edilen çok büyük bilgisayarlarda, sanallaştırma yazılımları ile kullanılır.
Ücretsiz olarak kullanabileceğiniz KVM, VirtualBox, Xen gibi sanallaştırma yazılımları örnek verilebilir. Bulut Bilişim hizmetlerinden biri olan Bulut Depolama herkes tarafından yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır.(DropBox, Google Drive, Yandex Disk gibi)
Bulut Bilişimin anahtar özellikleri şunlardır:
-Self servis hizmeti sunumu
-Geniş ağ erişimi ile konumdan bağımsız kaynak havuzu
-İzlenebilen ve ölçülebilen hizmet sunumu
-Otomatik Servis kurulumu
Bulut bilişimin yukarıdaki anahtar özelliklerinin kullanıcılara sağladığı faydalar: Maliyetlerde düşüş, esneklik, yönetim kolaylığı ve taşınabilirlik, Üstün Devamlılık ve güvenliktir.
Bulut yapısındaki BT iş Modellerini üç seviyede gruplandırabiliriz. IaaS, PaaS, SaaS
Altyapı Bulut Servisi(IaaS): Donanım seviyesindeki kaynakların sunumu gerçekleşmektedir. İlk akla
gelen servis modelleridir.
Platform Bulut Servisi(PaaS):Bu modelde son kullanıcı yazılımlarının üzerinde çalıştığı orta katman yazılımları, veri tabanı yönetim sistemi yazılımları ve Java Runtime gibi bileşenlerin sunumu gerçekleşmektedir. Örnek olarak Google Maps verilebilir. Google Maps üzerinde kendi uygulamanın geliştirip, uygulamanızın gerektirdiği harita alt yapısının hazır hizmet olarak Google’dan alabilirsiniz. Yazılım/Uygulama Bulut Servisi(SaaS):Bu modelde ise asıl işin yapıldığı yazılımın kendisi servis olarak verilmektedir. Örnek olarak e-posta hizmetleri verilebilir.
Bulut Bilişimde kurulum modelleri üçe ayrılır. Genel Bulut, Özel Bulut, Karma Bulut
Genel Bulut: Bu modelde İnternet üzerinden erişilen ve servis olarak alınan BT işlemleri söz konusudur. Çoğu ticari işletme bu modeli kullanarak çalışmaktadır.
Özel Bulut: Bu modelde BT servisleri ilgili kurum veya işletme kendi Veri Merkezinde Bulut Hizmetini sağlayacak bileşenleri kurup tipik olarak kendi özel ağı içinde yer alan iç kullanıcılarının hizmetine sunulmaktadır. Bu model de özel işlevlere sahip kamu kuruluşları tarafından tercih edilmektedir, Karma Bulut: Bu model adından da anlaşılabileceği gibi yukarıdaki iki modelin ortak kullanıldığı modeldir.
MOBİL BİLİŞİM VE UYGULAMALAR uygulamalarına bağlanabilmesi için geliştirilmiş bir protokoldür. Bugün akıllı cep telefonları HDMI kalitesinde görüntü işleyebilen, video çekebilen, birden fazla CPU barındıran ve 32 GB gibi saklama kapasitesi olan cihazlar olarak karşımıza çıkıyor.
3G: Cep telefonlarından İnternet’ e erişim hızı baş döndürücü bir hızla artıyor. Bu teknolojinin ilk ürünleri “GPRS” ile 8kbit/s hızındaydı. Daha sonra 59 kbit/s hızına kadar çıkabilen EDGE teknolojisi ile tanıştık. Bugün ise 3G teknolojisi ile 10 Mbit/s hızın üstüne çıkılabiliyor.
Türkiye’de ilk GSM konuşması 23 Şubat 1994 te yapılmıştır. BÜYÜK VERİ
Yapısal Veriler: Kayıtların belli bir düzen içinde olduğu bilgilerdir. Örneğin, kredi kartı harcama kayıtları
gibi.
Yapısal Olmayan Veriler: Herhangi bir düzeni olmayan, gelişi güzel yapıdaki bilgileridir. Örneğin, gazetede okuduğunuz bir makale gibi.
Depolama kapasitelerindeki artış ve fiyatlarının ucuzlaması, kullanılan sunucu türü ve bilgisayarların çok güçlenerek bu verileri işleyecek güce erişmesi, tek makinada da yapılamayacak büyüklükteki işlemler için yeni paralel bilgi işlem teknolojilerinin gelişmesi artık bu kurumsal hafızayı gün yüzüne çıkartmamıza, yapısız olan bilgilerden yararlanmamıza olanak sağladı.
Büyük veri kavramı hayata geçirilmesi söz konusu olduğunda göz önünde bulundurmamız gereken üç
temel nokta:
İlgi duyulan veri işleme hızı, işlenecek olan veri miktarı ve kullanılabilirliği, kaynak çeşitliliğidir.
Açık kaynak olan hadoop projesi, makul fiyatlı sistemler ile büyük verileri işlemek konusunda çözüm
getirmektedir.
SSD disklerin yaygınlaşması darbelere karşı dayanıklılığın arttırılmasına bağlıdır. İlgi Duyulan Veri İşleme Hızı
-Eğer çok hızlı bir şekilde eyleme geçmek gerekiyor ise veri oluştuğu zaman bu veriyi yakalamak gerekir. Streaming olarak adlandırılan bir teknoloji bu amaca yönelik olarak geliştirilmiştir. Bu
teknolojide veriler saklanmadan önce işlem tabii tutularak, eylem alınması gereken kayıtlar yakalanır. Zira sisteme konuşma verileri yığınlarca akarken bu veriyi yakalamak gerekmektedir.
-Eğer hızlı bir şekilde eyleme geçmek gerekmiyor ise daha kolay bir şekilde yapılabilir. Bu durumda veri saklandıktan sonra üzerinde yapılacak analiz ile eylem alınması gereken kayıtlar yakalanabilir. Hadoop isimli teknoloji verilerin paralel olarak işlenmesi için geliştirilmiş bir çözümdür ve çok büyük veri yığınları için veri yakalamakta kullanılır.
BT kavramının teknolojik karar noktalarını ve dikkat edilecek hususlarını listelersek;-Zaman önemli bir faktördür ve ihtiyacımız olan zaman aralığına uygun teknoloji seçilmelidir.
-Veriler ile çalışırken verilerin kullanımına uygun olduğuna dikkat edilmelidir. Gerektiğinde hatalı verilerin temizlenmesinin ciddi bir konu olduğu unutulmamalıdır.
-Büyük miktardaki verilerle çalışacağımız zaman bu verileri işleyebilecek bilgi işlem gücünün de büyük olacağı unutulmamalıdır.
-Veriler arasındaki ilişki çok önemli olabilir. Bu ilişkileri saptamak çok kolay kolay olmadığı gibi ciddi bilgi işlem gücü gerektiği bilinmelidir.
-Hayatımıza yeni giren ve çok önem kazanan sosyal medya ya da yazılı medyadan veri toplanılacak ise öncelikle bu verilerin bilgi işlem teknolojisine uygun hale getirilmesi gerektiği unutulmamalıdır.
-Büyük miktarda bilgi işlem gücü gerektiğinde ise hadoop ya da Bulu t teknolojileri incelenmelidir. Çünkü elde edilecek finansal yarara erişebilmek için kullanılacak donanım/yazılım maliyetinin de makul seviyede olması gerekir.
| Konu ile Alakalı Benzer Konular | |||||
| Konular | Yazar | Yorumlar | Okunma | Son Yorum | |
| Temel Bilgi Teknolojileri 1-2-3 Ünite Ders Notu (Öğrenci Notu) | Liseli | 0 | 5,432 |
20.09.2018, Saat:15:43 Son Yorum: Liseli |
|
| Temel Bilgi Teknolojileri 1 Ünite 5-6-7-8 Ders Notu (Öğrenci Notu) | Liseli | 0 | 3,624 |
20.09.2018, Saat:15:41 Son Yorum: Liseli |
|
| Temel Bilgi Teknolojileri 1 Ders Notu (Öğrenci Notu) | Liseli | 0 | 3,004 |
20.09.2018, Saat:14:44 Son Yorum: Liseli |
|
| Temel Bilgi Teknolojileri 2 Ders Notu (Öğrenci Notu) | Liseli | 0 | 3,367 |
20.09.2018, Saat:14:34 Son Yorum: Liseli |
|
| Temel Bilgi Teknolojileri Ünite 8 Ders Notu (Öğrenci Notu) | Liseli | 0 | 2,701 |
20.09.2018, Saat:14:30 Son Yorum: Liseli |
|
Konuyu Okuyanlar:
2 Ziyaretçi